● هیپنوتیزم در درمان بیماری ها
امروز هیپنوتیزم موارد استفاده بسیار زیادی در پزشكی دارد. همان*گونه كه گفته شد، برخلاف اغلب مردم كه عقیده دارند خلسه عمیق جهت درمان ضروری است، یك خلسه خفیف تا متوسط برای درمان*های پزشكی كاملا كافی است. نكته مهم این است كه باید به تلقینات وارده در هیپنوتیزم برای اثركردن فرصت داد. تلقینات وارده مانند این است كه شما دانه*هایی در زمین كاشته*اید كه به مرور رشد می*كنند و تبدیل به گل*های زیبا می*شوند.
شما باید با حوصله باشید و برای اثركردن تلقینات فرصت بدهید.هیپنوتیزم برای درمان حالات اضطرابی، هیستری، اعتیاد به الكل یا سیگار، ناتوانی جنسی، لكنت زبان، بی*خوابی، تیك*ها و جویدن ناخن بسیار موِثر بوده است. علاوه بر این، در كنترل و كاهش استرس و هیجانات و حالات و بیماری*هایی كه در اثر استرس تشدید می*شوند نظیر زخم معده، فشارخون به*دلایل غیر كلیوی، آسم، میگرن، آرتریت روماتویید، برخی بیماری*های پوستی هیپنوتیزم به*خوبی خود را نشان داده است.
هیپنوتیزم همچنین می*تواند به*عنوان بی*حس*كننده و یا تسهیل*كننده زایمان نیز به*كار رود.
در یك تحقیق در انگلستان كه بر روی۲۵۰ بیمار مبتلا به نشانگان روده* تحریك*پذیر انجام گرفت، ملاحظه شد كه تاثیر هیپنوتیزم از مصرف بسیاری از داروهای جدید و گران*قیمت* بهتر است. این تحقیق همچنین نشان داد كه زنان مبتلا بهتر از مردان به درمان با هیپنوتیزم پاسخ دادند.
لازم است بدانید كه هیپنوتیزم تنها راه درمان یك بیماری و یا جایگزین درمان*های دیگر نیست، بلكه از تكنیك*های مختلف این علم می*توان در كمك به درمان بسیاری از بیماری*ها استفاده*های شایانی كرد.
یك پزشك اسكاتلندی به *نام جیمز اسدیل* در اواسط قرن نوزدهم در هند با استفاده از هیپنوتیزم به*عنوان بی*هوش*كننده در حدود ۲۰۰ عمل جراحی بزرگ نظیر قطع پا را انجام داد.
به عقیده بسیاری از محققان، هیپنوتیزم چنانچه درست و توسط یك پزشك مجرب و كارآزموده در این زمینه استفاده شود، كاملا بی*خطر بوده و مانند سایر فرآیندهای درمانی است . در غیر این صورت، می*تواند عوارض جسمانی و روانی داشته باشد كه از یك حالت سرخوردگی و سرگیجه تا توهمات و فراموشی هستند.
● چه كسی را می*توان هیپنوتیزم كرد؟
تحقیقات نشان داده*اند كه در حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از مردم قابلیت هیپنوتیزم*شدن را دارند و فقط ۵ تا۱۰درصد قابل هیپنوتیزم*شدن نیستند. البته این بدان معنا نیست كه تمامی این ۹۵ درصدمی*توانند سریع و راحت به مرحله خلسه عمیق بروند. از این تعداد، ۱۰ درصد از آنها فقط به مرحله خلسه خیلی سبك می*روند، ۲۵ درصد وارد خلسه سبك و ۳۵ درصد خلسه متوسط می*شوند و قابلیت رسیدن به عمیق*ترین مراحل خلسه فقط در ۲۵ درصد از جمعیت امكان*پذیر است، یعنی یك نفر از هر ۴ نفر.
ابتدا همان*گونه كه گفته شد، ازنظر پزشكی همان مرحله سبك جهت امور درمانی كافی است كه ۹۰ تا ۹۵ درصد از مردم به آن می*روند. لازم به* ذكر است كه در صورت ادامه و تكرار هیپنوتیزم در جلسات متعدد و در افرادی كه به خلسه سبك می**روند، می*توان خلسه سنگین نیز ایجاد كرد.
آیا همه می*توانند هیپنوتیزم کنند؟
واقف*بودن به علم *پزشكی برای فرد هیپنوتیز*م*كننده بسیار ضروری است. متاسفانه افراد آماتور و آنها كه بیشتر به جنبه نمایشی هیپنوتیزم می*پردازند افرادی هستند كه از علم پزشكی بی*بهره*اند. این افراد می*توانند یك بیماری را تشخیص دهند و تنها به درمان و رفع علایم بیماری بدون توجه به*علت آن می*پردازند كه می*تواند بسیار خطرآفرین باشد. به*عنوان مثال، یك سردرد می*تواند در نظر اول بسیار ساده باشد ولی شاید علل مهمی نظیر بیماری فشارخون، بیماری**های كلیه و یا حتی سرطان*های مغزی موجب آن شده باشد. یك هیپنوتیزم*كننده آماتور نمی*تواند متوجه وجود و یا احتمال این بیماری*ها شود و تنها می*تواند درد (سردرد) بیمار را برطرف كند. انجام این كار شاید حتی با یك جنایت برابری كند چرا كه در این مورد، درد یك علامت هشدار*دهنده است و برطرف*كردن آن به بیمار اجازه می*دهد تا پیشرفت كرده و تحت تشخیص و درمان قرار نگیرد و فرد بیمار تا مراحل انتهایی چیزی را حس نكند و شاید حتی به مرگ بیمار منجر شود.
افراد آماتور به جای آنكه سختی فراگیری علم طبابت را بكشند و فهم صحیحی از موضوع داشته باشند، فقط مقدار اندكی از علم هیپنوتیزم را می*آموزند و به امور پزشكی نیز می*پردازند كه می*تواند خطرآفرین باشد. درنظر داشته باشید كه هیچ فردی با مطالعه یك كتاب ساده جراحی نمی*تواند جراح شود همان*گونه كه با خواندن چند كتاب ساده و سطحی نیز نمی*توان علم هیپنوتیزم را به*طور تمام وكمال فراگرفت. اینكه شما به یك فرد آماتور اجازه بدهید شما را هیپنوتیزم كند مثل این است كه به یك قصاب اجازه بدهید تا آپاندیس شما را عمل كند!
میگنا - پایگاه خبری علمی،آموزشی و دانشگاهی /بانک مقالات روانشناسی
همان*گونه كه گفته شد، استفاده از هیپنوتیزم در پزشكی باید صرفاً محدود به پزشكانی باشد كه در این علم كاملاً خبره بوده و واجد صلاحیتند. چنین پزشكی باید اعتماد به نفس و صبر فراوانی داشته باشد. چند كلمه حرف، یك نگاه، تون صدا و یا ژست كمك می*كنند تا یك پزشك وارد متوجه شود كه چه روشی جهت انجام هیپنوتیزم در آن فرد مناسب*تر است وچگونه بایدهیپنوتیزم شود. علاوه بر این، در برخی موارد كه بیماری از منابع انجام هیپنوتیزم را مناسب نمی*دانند نظیر برخی مشكلات روانی، ترس و یا برخی اختلالات شخصیتی، یك پزشك وارد می*تواند بهترین تصمیم را با توجه به تشخیص بیماری فرد اتخاذ كند.
● هیپنوتیزم چیست؟
شاید این*طور به*نظر برسد كه هیپنوتیزم در واقع همان خواب است ولی تمام بررسی*های علمی نشان داده*اند كه حالت خلسه ایجاد شده در هیپنوتیزم بیشتر شبیه به حالت بیداری است تا یك خواب معمولی. در واقع، هیپنوتیزم حالتی است مابین خواب و بیداری. برای فهم بهتر موضوع بایستی درنظر داشته باشید كه چنانچه شخص در حالت خواب معمولی باشد، نمی*تواند همانند یك فردی كه هیپنوتیزم شده به محرك*ها پاسخ دهد.
چنین فردی چنانچه با وی حرف بزنید جواب نخواهد داد ولی فرد هیپنوتیزم شده می*تواند خوب بشنود و جواب دهد. علاوه بر این، در خواب معمولی شخص از محیط اطرافش آگاهی ندارد ولی فرد هیپنوتیزم شده می*داند كه دقیقاً در كجا قرار دارد و از اتفاقاتی كه روی می*دهند باخبر است. همچنین در خواب معمولی رفلكس*های بدن نظیر رفلكس زانو و نیز ضربان قلب و تنفس كاهش می*یابند حال آنكه كاركرد قلب و ریه در فرد هیپنوتیزم شده شبیه به حالت بیداری است.
در واقع هیپنوتیزم براساس استفاده از سه موِلفه تمركز، انفكاك*پذیری(كه در آن ذهن هوشیار از ذهن نیمه هوشیار جدا می*شود) و تلقین*پذیری است، بیمار در یك حالت هوشیاری تغییریافته (حالت خلسه) قرار می*گیرد و شخص هیپنوتیزم*كننده تلقینات لازمه را به بیمار می*دهد. این حالت خلسه می*تواند به*صورت خفیف و سبك (light)، متوسط (Medium) و یا عمیق و شدید (deep)باشد.
در حالت خلسه خفیف و متوسط، بسیاری از افراد می*توانند به*راحتی حرف*زدن اطرافیان را شنیده و اتفاقاتی را كه در طی هیپنوتیزم روی می*دهند، به*خاطر بیاورند به*طوری كه شاید حتی فكر كنند كه هیپنوتیزم نشده*اند! فقط در حالت خلسه عمیق است كه فرد پس از بیداری اتفاقاتی را كه در طی حالت خلسه برایش روی داده*اند به*خاطر نمی*آورد. برخلاف باور عمومی، جهت ایجاد تلقین در هیپنوتیزم یك حالت خلسه سبك كاملاً كافی است.
بسیاری شاید عقیده داشته باشند باید خلسه عمیق ایجاد شود تا تلقین*پذیر شوند، در حالی كه براساس بررسی*ها، یك حالت خلسه سبك به*ویژه در درمان*های پزشكی كه از هیپنوتیزم استفاده می*شود، كاملا كافی است. یك تصور اشتباه كه در جامعه وجود دارد این است كه هیپنوتیزم با اراده مرتبط است. عده*ای تصور می*كنند كه چنانچه شخصی هیپنوتیزم شود، این موضوع نشان*دهنده اراده ضعیف وی خواهد بود. باید خاطرنشان كرد كه هیپنوتیزم هیچ*گونه ارتباطی با اراده ندارد. در واقع هیپنوتیزم هیچ*گونه ارتباطی با اراده ندارد. در واقع هیپنوتیزم بیشتر با قوه تخیل شما سر و كار دارد تا اراده و قوه تخیل شما را تقویت كند.
قوه تخیل از اراده شما بسیار قوی*تر است و اراده همیشه تابع تخیل شماست. به*عنوان مثال، چنانچه شما بخواهید یك كاری را انجام دهید ولی فكر كنید كه نمی*توانید، قطعاً نخواهید توانست كه آن كار را انجام دهید، زیرا قوه تخیل، اراده شما را تحت تاثیر قرار داده و شما را از انجام آن كار منع می*كند. پس همان*گونه كه ملاحظه می*كنید، چنانچه شخصی شما را هیپنوتیزم كند به معنی آن نیست كه شما اراده ضعیفی داشته*اید كه هیپنوتیزم شده*اید، بلكه نشانه آن است كه قوه تخیل قوی*تری دارید. در واقع دانشمندان معتقدند كه هرچه قوه تخیل و نیز هوش فرد بیشتر باشد، هیپنوتیزم*پذیری وی نیز راحت*تر خواهد بود.
یك باور غلط دیگر این است كه شاید شما فكر كنید فرد هیپنوتیزم كننده می*تواند شما را به انجام هر كاری كه دلش می*خواهد وادار كند. این تصور اشتباه بیشتر در اثر دیدن شعبده*بازها و یا افرادی كه به*طور آماتور به هیپنوتیزم پرداخته و چنین ادعایی را دارند ایجاد می*شود. حال آنكه واقعیت كاملا خلاف این موضوع است. براساس تحقیقات و واقعیات علمی، تلقین*پذیری فرد تا جایی ادامه دارد كه برخلاف اصول و ریشه*های اخلاقی و وجدانی فرد نباشند.
به*عنوان مثال، چنانچه فرد هیپنوتیزكننده از كسی كه هیپنوتیزم شده است بخواهد كه كفشش را دربیاورد، وی این كار را خواهد كرد ولی اگر از آن شخص خواسته شود كه تمامی لباس*های خود را دربیاورد، وی قطعاً با انجام این كار مخالفت خواهد كرد و آن را انجام نخواهد داد زیرا ریشه*های اخلاقی و وجدان فرد انجام این عمل را صحیح و مطابق منطق و عقل نمی*دانند مگر آنكه آن بیمار یك آدم پاك و بااخلاقی نباشد!
در حالت بیداری معمولی مغز از افكار مختلف پر شده است بنابراین یك تلقین نمی*تواند موِثر باشد و اثر بسیار ضعیفی خواهد داشت. ولی وقتی فردی هیپنوتیزم می*شود، مغزش بیشتر متمركز شده و تلقین*پذیرتر می*شود به*طوری كه وقتی به حالت معمولی برمی*گردد، هر قسمت از مغز می*تواند كه تلقین را حس كرده و مطابق آن فكركند. البته حالت تمركز ۱۰۰ درصد در خلسه خیلی عمیق به*دست می*آید و اكنون شاید متوجه باشید كه چطور می*توان عمل جراحی بر روی بیمار هیپنوتیزم شده انجام داد بدون آنكه احساس درد كند، در واقع در تمركز ۱۰۰ درصد تمامی تمركز مغزی متوجه القائات و تلفیق*های فرد هیپنوتیزم*كننده است بنابراین متوجه درد نخواهد شد.
خوشبختانه جهت اهداف پزشكی و درمانی، ۱۰۰ درصد تمركز لازم نیست. چنانچه فقط ۵۱ درصد از مغز بتواند تمركز كرده و تلقین*پذیر باشد، می**تواند ۴۹ درصد باقی*مانده را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. حال باید متوجه شده باشید كه چطور یك حالت خلسه سبك در صورت بكارگیری تكنیك مناسب برای اهداف پزشكی كاملا كافی است. با توجه به مسائل گفته شده، می*توان گفت كه هیپنوتیزم در واقع یك احساس تمركز شدید و وضعی همراه با كاهش میزان آگاهی نسبت به محیط بیرونی است.
در مراحل خلسه خفیف و یا متوسط، شما تمامی جزئیات حالت خلسه را به*خاطر می*آورید به*طوری كه شاید حتی فكر كنید كه هیپنوتیزم نشده*اید؛ زیرا حتی در حالت خلسه عمیق، فرد همه چیز را می*شنود و از اتفاقاتی كه در دور و برش می*افتد باخبر است ولی با توجه به آنكه فراموشی پس از خلسه عمیق شایع است، آنچه را كه شنیده* فراموش خواهد كرد.
هیچ*گاه تصور نكنید كه یك فرد هیپنوتیز*م*كننده یك قدرت شیطانی داشته و می*تواند شما را به هر كاری وادار كند. وجدان شما در حالت خلسه با انجام اعمالی كه منافی با اصول اخلاقی و انسانی هستند جدا مخالفت خواهد كرد.