maxin
Well-known member
مقدمه
دندانهای شما برای یک عمر باید کار کنند و با مراقبت مناسب نیز از پس این کار بر میآیند و این به معنای مسواک زدن روزانه و تمیز کردن بین دندانها در طول روز و پاکسازی صحیح و منظم دندانها است تا از بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان جلوگیری شود. بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان علت عمده از دست رفتن دندانها در بزرگسالان است، ولی میتوان از این بیماریها پیشگیری کرد.
بیش از نیمی از افراد بالای ١٨ سال حداقل در مراحل اولیه زندگی تا حدی درگیر بیماری بافتهای نگهدارنده اطراف دندان هستند. پس از 35 سالگی، تقریباً سه چهارم بزرگسالان دچار نوعی بیماری بافت اطراف دندان میباشند. با این همه، بیماریهای بافت اطراف دندان میتواند در هر سنی اتفاق بیافتد. حتی کودکان پنج یا شش ساله هم میتوانند علائم بیماریهای بافت اطراف دندان را نشان دهند. برای پیشگیری از این بیماریها لازم است بدانید چه عواملی باعث ایجاد این نوع بیماریها میشود، عادات بهداشتی خوبی برای حفظ سلامت دهان و دندان خود داشته باشید و تحت مراقبت منظم قرار گیرید.
علل بیماریهای بافت های اطراف دندان
بیماریهای بافتهای اطراف دندان در اثر انواعی از باکتریهای موجود در پلاک Plague ( لایه چسبنده بی رنگی از باکتریها که بطور مداوم بر روی دندانها تشکیل میشود ) بوجود میآید. این باکتریها سمومی ( Toxins ) از خود ترشح میکنند که لثهها را تحریک کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافتهای لثه به دندانها میشود. به مرور زمان این سموم میتوانند بافتهای لثه را از بین برده و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شوند.
بعلاوه ، پلاکی که از روی دندان برداشته نمیشود میتواند با مواد دیگر ترکیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم دندان ( Calculus ) یا باره مبدل میشود. جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممکن است در بیماریهای بافتهای اطراف دندان دخالتی نداشته باشد. اما وجود جرم بر روی سطح ریشه دندان و زیر لثهها برداشتن پلاک و باکتریهای جدید را دشوارتر میسازد. برخلاف پلاک که خودتان میتوانید آن را از سطح دندان بردارید، فقط دندانپزشک یا بهدار دهان و دندان میتواند جرم یا باره دندان را بر طرف کند.
انواع بیماریهای بافتهای اطراف دندان
شکلهای مختلفی از بیماریهای لثهای و بافتهای اطراف دندانی وجود دارد که شایعترین آنها عبارتند از : التهاب لثه (Gingivitis) و التهاب بافتهای نگهدارنده اطراف دندان ( Periodontitis). التهاب لثه ( ژنژویت ) اولین مرحله بیماریهای بافتهای اطراف دندان بوده و قابل برگشت است. با این وجود ، در صورت عدم معالجه ممکن است به بیماری وخیم تری منجر شود. پریودنتیت یا التهاب بافتهای اطراف دندان مراحل پیشرفتهتر بیماریهای بافتهای اطراف دندان است. در این حالت لثهها ، استخوان و سایر ساختارهایی که از دندانها محافظت میکنند، آسیب میبینند. ممکن است دندانها شل شده و بیفتند یا احتیاج به کشیدن پیدا کنند. در این مرحله برای پیشگیری از ضایعات دندانی به درمانهای پیچیدهتری احتیاج است.
سایر عوامل موثر در بیماریهای بافتهای اطراف دندان
اگر چه بیماریهای بافتهای اطراف دندان در اثر پلاک ایجاد میشود، تعدادی از عوامل دیگر میتوانند احتمال خطر ، شدت و سرعت پیشرفت این بیماریها را افزایش دهند.
افرادی که تنباکو میکشند یا میجوند در مقایسه با کسانی که اصلا" تنباکو مصرف نمیکنند به احتمال بیشتر و با شدت بیشتری دچار بیماریهای بافت اطراف دندان میشوند.
پلها (bridges ) و نامرتبی دندانها و پرشدگیهای ناقص دندانها همگی در انباشتگی پلاک و افزایش احتمال ایجاد بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت دارند.
عاداتی که در آن فشار زیادی به دندانها وارد میآید، مثل دندان قروچه کردن یا سائیدن دندانها نیز ممکن است روند تخریب استخوانهای حمایت کننده را تسریع بخشد.
رژیم غذایی نامتعادل ممکن است باعث شود که بیماریهای بافت اطراف دندان با سرعت بیشتری پیشرفت کند یا شدت بیماری افزایش یابد. تحقیقات نشان میدهند که رژیم غذایی نامتعادل باعث میشود بافتهای دهان مقاومت کمتری نسبت به عفونت داشته باشند.
حاملگی یا استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری.
با افزایش سطح هورمونی باعث واکنش حساستر بافتهای لثه نسبت به سموم آزاد شده از پلاک و تسریع رشد برخی باکتریها میشود. لثهها به احتمال بیشتری قرمز ، دردناک و متورم شده به آسانی خونریزی میکنند.
بیماریهای سیستمیک مثل ایدز یا دیابت میتوانند مقاومت بافتها را نسبت به عفونت کاهش داده بر وخامت بیماریهای اطراف دندان بیفزایند.
داروها : استروئیدها ، برخی انواع داروهای ضد تشنج ، داروهای ضد سرطان و برخی بلوکرهای کانال کلسیم و بسیاری از داروهای دیگر لثهها را تحت تأثیر قرار میدهند. اطلاع پزشک از داروهایی که شما مصرف میکنید، بسیار مهم است. بنابراین، در مواقع لزوم از آوردن سابقه طبی خود اطمینان حاصل کنید.
در حالی که همه این عوامل میتوانند در احتمال خطر یا شدت بیماریهای بافتهای اطراف دندان دخالت داشته باشند، خود عامل ایجاد کننده این بیماریها نیستند. حتی اگر شما یک یا چند تا از این عوامل را دارا باشید، هنوز با عمل کردن به توصیه دندانپزشک و کنترل پلاک میتوانید از بهداشت دهانی خوبی برخوردار باشید.
توصیههای لازم برای سلامت دهان و دندان
در صورت مراقبت مناسب و کافی، حفظ سلامت دندانها و لثه ها برای یک عمر امکان پذیر است. بگونهای که:
دندانهای خود را هر روز تمیز کنید.
دندانها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. این کار پلاک را از روی سطح داخلی، به خارجی و جونده دندانها برطرف میکند. مسواکی با پرزهای نرم و کیفیتی خوب انتخاب کنید. مسواک سایش پیدا کرده ، ریش ریش شده یا با پرزهای سخت میتواند به لثهها صدمه بزند. اطمینان حاصل کنید که از محصولات مورد تأیید دندانپزشکان استفاده میکنید تا ایمنی و اثر بخشی محصول تضمین شده باشد.
از نخ دندان یا سایر تمیزکنندههای بین دندانی برای کمک به زدودن پلاک از فضای بین دندانها که مسواک دسترسی به آن ندارد، استفاده کنید. ژنژویت را غالبا" میتوان بطور موفقیت آمیزی با مسواک زدن منظم روزانه و تمیز کردن بین دندانها برطرف کرد.
خمیر دندانها و دهانشویههای حاوی فلوراید برای کمک به پیشگیری دندان توصیه می شود. چنانچه در کنترل پلاک بالای خط لثه و ژنژویت احتیاج به کمک اضافی داشتید، دندانپزشک شما ممکن است استفاده از یک دهانشویه ضد میکروبی مورد تأیید ADA را به عنوان روشی مؤثر علاوه بر روشی که بطور روزانه برای حفظ بهداشت دهان به کار میبرید، توصیه میکند.
رژیم غذایی متعادلی برای سلامت عمومی بدن
از گروههای غذایی اصلی – نانها ، حبوبات و غلات دیگر ، میوهها ، سبزیجات ، گوشتها ، گوشت پرندگان ، ماهی و معادل اینها ، شیر ، پنیر و ماست استفاده کنید. این غذاها پروتئینها ، کربوهیدراتها ، چربیها ، ویتامینها ، مواد معدنی و آب کافی مورد نیاز بدن شما را فراهم میآورند. پاک سازی حرفهای دندانها برای جلوگیری از بیماریهای بافتهای اطراف دندان ضروری است. دندانپزشک و بهدار دهان و دندان شما تکنیکهای مناسبی برای مسواک زدن به شما نشان میدهند، پرسشهای شما را پاسخ داده و برنامه مناسبی برای معاینات عمومی به شما توصیه میکنند.
علائم بیماریهای بافتهای اطراف دندان
لثههایی که به آسانی خونریزی میکنند.
لثههای قرمز ، متورم یا دردناک
لثههایی که از دندانها عقب نشینی کردهاند.
بیرون زدن چرک از بین دندانها و لثهها هنگام فشار دادن لثهها
بدبویی یا بدمزگی دائمی دهان
فاصله افتادن یا لق شدن دندانهای دائمی
هر نوع تغییر در جفت شدن دندانهای بالا و پایین هنگام گاز زدن
هر نوع تغییر در نشستن دندانهای مصنوعی بر روی لثه
با این همه، ممکن است شما دچار بیماریهای بافتهای اطراف دندان شوید و در عین حال هیچیک از این علائم را نداشته باشید. اکثر مردم با وجود ابتلا به بیماریهای بافتهای اطراف دندان دردی احساس نمیکنند. به همین دلیل معاینات عمومی منظم شامل بررسی امتحان بافتهای اطراف دندان اهمیت دارد.
تالار گفتگوی علوم پزشکی ایران
دندانهای شما برای یک عمر باید کار کنند و با مراقبت مناسب نیز از پس این کار بر میآیند و این به معنای مسواک زدن روزانه و تمیز کردن بین دندانها در طول روز و پاکسازی صحیح و منظم دندانها است تا از بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان جلوگیری شود. بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان علت عمده از دست رفتن دندانها در بزرگسالان است، ولی میتوان از این بیماریها پیشگیری کرد.
بیش از نیمی از افراد بالای ١٨ سال حداقل در مراحل اولیه زندگی تا حدی درگیر بیماری بافتهای نگهدارنده اطراف دندان هستند. پس از 35 سالگی، تقریباً سه چهارم بزرگسالان دچار نوعی بیماری بافت اطراف دندان میباشند. با این همه، بیماریهای بافت اطراف دندان میتواند در هر سنی اتفاق بیافتد. حتی کودکان پنج یا شش ساله هم میتوانند علائم بیماریهای بافت اطراف دندان را نشان دهند. برای پیشگیری از این بیماریها لازم است بدانید چه عواملی باعث ایجاد این نوع بیماریها میشود، عادات بهداشتی خوبی برای حفظ سلامت دهان و دندان خود داشته باشید و تحت مراقبت منظم قرار گیرید.
علل بیماریهای بافت های اطراف دندان
بیماریهای بافتهای اطراف دندان در اثر انواعی از باکتریهای موجود در پلاک Plague ( لایه چسبنده بی رنگی از باکتریها که بطور مداوم بر روی دندانها تشکیل میشود ) بوجود میآید. این باکتریها سمومی ( Toxins ) از خود ترشح میکنند که لثهها را تحریک کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافتهای لثه به دندانها میشود. به مرور زمان این سموم میتوانند بافتهای لثه را از بین برده و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شوند.
بعلاوه ، پلاکی که از روی دندان برداشته نمیشود میتواند با مواد دیگر ترکیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم دندان ( Calculus ) یا باره مبدل میشود. جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممکن است در بیماریهای بافتهای اطراف دندان دخالتی نداشته باشد. اما وجود جرم بر روی سطح ریشه دندان و زیر لثهها برداشتن پلاک و باکتریهای جدید را دشوارتر میسازد. برخلاف پلاک که خودتان میتوانید آن را از سطح دندان بردارید، فقط دندانپزشک یا بهدار دهان و دندان میتواند جرم یا باره دندان را بر طرف کند.
انواع بیماریهای بافتهای اطراف دندان
شکلهای مختلفی از بیماریهای لثهای و بافتهای اطراف دندانی وجود دارد که شایعترین آنها عبارتند از : التهاب لثه (Gingivitis) و التهاب بافتهای نگهدارنده اطراف دندان ( Periodontitis). التهاب لثه ( ژنژویت ) اولین مرحله بیماریهای بافتهای اطراف دندان بوده و قابل برگشت است. با این وجود ، در صورت عدم معالجه ممکن است به بیماری وخیم تری منجر شود. پریودنتیت یا التهاب بافتهای اطراف دندان مراحل پیشرفتهتر بیماریهای بافتهای اطراف دندان است. در این حالت لثهها ، استخوان و سایر ساختارهایی که از دندانها محافظت میکنند، آسیب میبینند. ممکن است دندانها شل شده و بیفتند یا احتیاج به کشیدن پیدا کنند. در این مرحله برای پیشگیری از ضایعات دندانی به درمانهای پیچیدهتری احتیاج است.
سایر عوامل موثر در بیماریهای بافتهای اطراف دندان
اگر چه بیماریهای بافتهای اطراف دندان در اثر پلاک ایجاد میشود، تعدادی از عوامل دیگر میتوانند احتمال خطر ، شدت و سرعت پیشرفت این بیماریها را افزایش دهند.
افرادی که تنباکو میکشند یا میجوند در مقایسه با کسانی که اصلا" تنباکو مصرف نمیکنند به احتمال بیشتر و با شدت بیشتری دچار بیماریهای بافت اطراف دندان میشوند.
پلها (bridges ) و نامرتبی دندانها و پرشدگیهای ناقص دندانها همگی در انباشتگی پلاک و افزایش احتمال ایجاد بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت دارند.
عاداتی که در آن فشار زیادی به دندانها وارد میآید، مثل دندان قروچه کردن یا سائیدن دندانها نیز ممکن است روند تخریب استخوانهای حمایت کننده را تسریع بخشد.
رژیم غذایی نامتعادل ممکن است باعث شود که بیماریهای بافت اطراف دندان با سرعت بیشتری پیشرفت کند یا شدت بیماری افزایش یابد. تحقیقات نشان میدهند که رژیم غذایی نامتعادل باعث میشود بافتهای دهان مقاومت کمتری نسبت به عفونت داشته باشند.
حاملگی یا استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری.
با افزایش سطح هورمونی باعث واکنش حساستر بافتهای لثه نسبت به سموم آزاد شده از پلاک و تسریع رشد برخی باکتریها میشود. لثهها به احتمال بیشتری قرمز ، دردناک و متورم شده به آسانی خونریزی میکنند.
بیماریهای سیستمیک مثل ایدز یا دیابت میتوانند مقاومت بافتها را نسبت به عفونت کاهش داده بر وخامت بیماریهای اطراف دندان بیفزایند.
داروها : استروئیدها ، برخی انواع داروهای ضد تشنج ، داروهای ضد سرطان و برخی بلوکرهای کانال کلسیم و بسیاری از داروهای دیگر لثهها را تحت تأثیر قرار میدهند. اطلاع پزشک از داروهایی که شما مصرف میکنید، بسیار مهم است. بنابراین، در مواقع لزوم از آوردن سابقه طبی خود اطمینان حاصل کنید.
در حالی که همه این عوامل میتوانند در احتمال خطر یا شدت بیماریهای بافتهای اطراف دندان دخالت داشته باشند، خود عامل ایجاد کننده این بیماریها نیستند. حتی اگر شما یک یا چند تا از این عوامل را دارا باشید، هنوز با عمل کردن به توصیه دندانپزشک و کنترل پلاک میتوانید از بهداشت دهانی خوبی برخوردار باشید.
توصیههای لازم برای سلامت دهان و دندان
در صورت مراقبت مناسب و کافی، حفظ سلامت دندانها و لثه ها برای یک عمر امکان پذیر است. بگونهای که:
دندانهای خود را هر روز تمیز کنید.
دندانها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. این کار پلاک را از روی سطح داخلی، به خارجی و جونده دندانها برطرف میکند. مسواکی با پرزهای نرم و کیفیتی خوب انتخاب کنید. مسواک سایش پیدا کرده ، ریش ریش شده یا با پرزهای سخت میتواند به لثهها صدمه بزند. اطمینان حاصل کنید که از محصولات مورد تأیید دندانپزشکان استفاده میکنید تا ایمنی و اثر بخشی محصول تضمین شده باشد.
از نخ دندان یا سایر تمیزکنندههای بین دندانی برای کمک به زدودن پلاک از فضای بین دندانها که مسواک دسترسی به آن ندارد، استفاده کنید. ژنژویت را غالبا" میتوان بطور موفقیت آمیزی با مسواک زدن منظم روزانه و تمیز کردن بین دندانها برطرف کرد.
خمیر دندانها و دهانشویههای حاوی فلوراید برای کمک به پیشگیری دندان توصیه می شود. چنانچه در کنترل پلاک بالای خط لثه و ژنژویت احتیاج به کمک اضافی داشتید، دندانپزشک شما ممکن است استفاده از یک دهانشویه ضد میکروبی مورد تأیید ADA را به عنوان روشی مؤثر علاوه بر روشی که بطور روزانه برای حفظ بهداشت دهان به کار میبرید، توصیه میکند.
رژیم غذایی متعادلی برای سلامت عمومی بدن
از گروههای غذایی اصلی – نانها ، حبوبات و غلات دیگر ، میوهها ، سبزیجات ، گوشتها ، گوشت پرندگان ، ماهی و معادل اینها ، شیر ، پنیر و ماست استفاده کنید. این غذاها پروتئینها ، کربوهیدراتها ، چربیها ، ویتامینها ، مواد معدنی و آب کافی مورد نیاز بدن شما را فراهم میآورند. پاک سازی حرفهای دندانها برای جلوگیری از بیماریهای بافتهای اطراف دندان ضروری است. دندانپزشک و بهدار دهان و دندان شما تکنیکهای مناسبی برای مسواک زدن به شما نشان میدهند، پرسشهای شما را پاسخ داده و برنامه مناسبی برای معاینات عمومی به شما توصیه میکنند.
علائم بیماریهای بافتهای اطراف دندان
لثههایی که به آسانی خونریزی میکنند.
لثههای قرمز ، متورم یا دردناک
لثههایی که از دندانها عقب نشینی کردهاند.
بیرون زدن چرک از بین دندانها و لثهها هنگام فشار دادن لثهها
بدبویی یا بدمزگی دائمی دهان
فاصله افتادن یا لق شدن دندانهای دائمی
هر نوع تغییر در جفت شدن دندانهای بالا و پایین هنگام گاز زدن
هر نوع تغییر در نشستن دندانهای مصنوعی بر روی لثه
با این همه، ممکن است شما دچار بیماریهای بافتهای اطراف دندان شوید و در عین حال هیچیک از این علائم را نداشته باشید. اکثر مردم با وجود ابتلا به بیماریهای بافتهای اطراف دندان دردی احساس نمیکنند. به همین دلیل معاینات عمومی منظم شامل بررسی امتحان بافتهای اطراف دندان اهمیت دارد.
تالار گفتگوی علوم پزشکی ایران