معرفی رشته حشره شناسی قانونی - حشرات به کمک کاراگاهان می آیند

[مجید دیجی]

امروزه این شاخه از علم به کمک دسته بزرگی از بندپایان توانسته تا بسیاری از معماهای قتل و جنایات را تشخیص داده و از آن پرده بردارد.

حشره شناسی قانونی (Forensic Entomology) شاخه ای از علم جرم شناسی و پزشکی قانونی است که ازحشرات استفاده می کند تا زمان مرگ (PMI=Post Mortem Interval )، جابجایی جسد، مرگ ناشی از مسمومیت و موضوعات پیرامون آنها را مشخص گرداند.

​

Forensic به معنای قانونی و یا دادگاهی است که بیشتر به قانونی استعمال می گردد، Entomology نیز از دو واژه Entomo به معنای حشره و Logy به معنای شناختن و یا دانش است و در مجموع Entomology به معنای دانش حشرات و یا حشره‌شناسی است که روش جالب و نوینی در تحقیقات جنایی محسوب می‌گردد که البته تأثیرات انسانی و محیطی را نیز در این زمینه نباید از چشم دور داشت.


حشرات در این علم از منابع و ذخایر غذایی موجود در صحنه جنایت که همان لاشه ها و اجساد هستند بهره می‌برند و یک حشره شناس قانونی از این مدارک زنده و غیر زنده مثل تخم، لارو، شفیره و حشره بالغ در تشخیص زمان مرگ استفاده می‌کند.

 

[مجید دیجی]

کاربردهای متفاوت این علم شامل تشخیص زمان مرگ، جابجایی‌های جسد از یک نقطه به نقطه دیگر، تشخیص مسمومیت در جسد در صورت وجود، اهمال در نگهداری از کودکان و سالخوردگان و غیره می‌شود.

دلایلی وجود دارد که روشن می‌کند والدین به طور عمد از نیش زدن زنبورها به فرزاندانشان برای تنبیه آنها استفاده می‌کنند. علاوه براین مدارک حشره‌شناسی در اثبات اهمال و کمبود دقت کافی در مراقبت از سالخوردگان در بنیادهای خصوصی و دولتی خیریه نقش دارد.

نیز حشرات امکان معتبری را جهت یافتن دلایل شمار زیادی از تصادفات رانندگی که دلیل وقوع آنها آشکار نیست فراهم می‌آورند. علاوه بر تصادفات اتومبیل، حشرات علل حوادث ناخوانده هواپیماها بواسطه انسداد وسائل ضروری و خطوط سوخت در موتور آنها به شمار میروند.

حشره شناس قانونی با بررسی بقایای تکه تکه شده حشراتی که در شیشه جلوی اتومبیل و یا رادیاتور اتومبیل‌ها تجمع یافته و باعث اتفاقات ناگوار شده اند، می‌توانند مدارک و دلایلی برای این حوادث تهیه کرده و نشان دهند که مثلا این اتومبیل در چه نواحی و مکانهایی بوده است( با توجه به اینکه در شرایط مختلف آب و هوایی حشرات مختلفی نیز موجود هستند)، نیز حشرات بر روی آنالیز خونهای ریخته شده در صحنه جنایت مؤثر هستند.

 

[مجید دیجی]

بر طبق دسته بندی که هنوز نیز موجود است، استیونسون و لرد(۱۹۸۶م.) حشره شناسی قانونی را به سه بخش تقسیم کرده اند:

۱) حشره شناسی قانونی شهری Urban Forensic Entomology شامل دعاوی قضائی و مدنی در مسائل ناشی از حضور بندپایان در اماکن مسکونی، باغها و خانه‌ها به عنوان آفت است. دادخواستهای مربوط به سوء استفاده از سموم آفت کش نیز در این مقوله جای می گیرد.

۲) حشره شناسی قانونی محصولات انباری Stored Products Forensic Entomology
این شاخه به بررسی چگونگی آلوده شدن محصولات تجاری با حشرات می‌پردازد؛ مثلا دادخواستهای مربوط به وجود مگس در سس گوجه فرنگی در این شاخه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

۳) حشره شناسی پزشکی قانونی Medicolegal Forensic Entomology
این شاخه وجود بندپایان را در رابطه با وقایع خشونت باری مثل قتل، تجاوز و خودکشی بررسی می‌نماید و نیز به صدمات حاصل از تنبیهات بدنی و نقل و انتقالات قاچاق می‌پردازد و می‌توان آنرا بدین لحاظ حشره شناسی پزشکی جنایی نامید.

منبع : حشره شناسی قانونی -

 

[مجید دیجی]

 

[مجید دیجی]

● دلیل استفاده از بندپایان در تحقیقات پزشکی قانونی
در این زمینه دو دلیل مطرح می‌شود، اولین دلیل آن است که حشرات اولین موجودات غیرمیکروسکوپی هستند که به جنازه در حال فساد دست می یابند. مثلا مگس‌های کالیفوریده طی اولین دقایق پس از مرگ به سمت جسد جذب شده و روی آن تخمگذاری می‌نمایند. به این ترتیب با شروع رشد مگس ها روی اجساد، ساعت بیولوژیکی آغاز به کار می‌کند که می توان با آن زمان پس از مرگ pmi را تخمین زد. دومین دلیل اینکه فون بندپایان مرتبط با جسد در طی روند فساد تغییر می‌کند. در واقع جسد منبع موقت تغذیه برای موجودات زنده متنوعی از میکروبها تا جانوران لاشه خوار است. در میان این موجودات زنده بندپایان از اعضای اصلی‌اند و از میان بندپایان حشرات مهمتر از بقیه هستند. با بررسی تغییر فون بندپایان اجساد در حال فساد می‌توان مقیاس زمانی دیگری برای تخمین زمان پس از مرگ بدست آورد.

 

[مجید دیجی]

اطلاعاتی که یک حشره شناس قانونی باید داشته باشد

حشره شناسان قانونی می بایست به طور معمول اطلاعاتی در مورد معاینات پس از مرگ و مدت زمان گذشته از مرگ و یا به عبارتی "تعیین زمان مرگ" در تحقیقات جنایت و قتل داشته باشند. این دانشمندان میتوانند از روشهای مختلفی شامل توالی بین گونه ای، وزن لاروی، قد لاروی و روشهای علمی بیشتری در شناخت تکنیک ساعت های گذشته از مرگ که می تواند بسیار دقیق و جامع باشد بهره ببرند، البته اگر داده های ضروری در دسترس باشند. او همچنین اطلاعاتی نیز می بایست در مورد نحوه جمع آوری انواع مختلف حشراتی که در صحنه جنایت حاضر هستند، داشته و نسبت به جمع آوری آنها اقدام نماید. حشره شناس قانونی فاکتورهایی را نیز باید در نظر داشته باشد:
اول در مورد محل جسد باید بداند: به طور عام محل جسد پر از چوب است، ساحل شنی است، خانه است یا در کنار جاده است؟ از لحاظ گیاهان رشد یافته منطقه، درخت است گیاه علفی است، بوته است یا درختچه؟ نوع خاک، صخره ای است یا شنی و یا پر از گل است؟ آب و هوا در مجموعه زمانی مشخص آفتابی یا ابری است؟ دما و یا رطوبت در مجموعه زمانی مشخص چگونه است؟
دوم در مورد بقایا باید بداند که: لباس متوفی، اندازه و نوع آن چگونه است؟ آیا جسد دفن شده یا با چیزی پوشانه شده باشد؟ اگر چنین است در چه عمقی و چگونه (با خاک، برگ و یا پارچه)؟ علت مرگ چه بوده است، (البته اگر مشخص است) به خصوص آیا در صحنه، خون یا مایعات دیگر بدن وجود دارد؟ آیا هیچ گونه زخمی وجود دارد؟اگر هست، از چه نوعی است؟ آیا داروی مهمی وجود داردکه ممکن است در روند تجزیه نقش داشته باشد؟بدن چگونه و در چه وضعی قرار گرفته است؟ جهت بدن به کدام سو قرار گرفته است؟ تجزیه و فساد جسد در چه مرحله ای است؟ آیا گروهی از لارو مگس ها وجود دارد؟ چندتا؟(این میتواند بر دمای بدن مؤثر باشد). حرارت مرکز توده حشرات چگونه است؟ آیا این احتمال وجود دارد که مرگ در آن محل اتفاق نیفتاده باشد؟

​

​

 

[مجید دیجی]

● آشنایی با بندپایان مرتبط با جسد




برخی گروههای بندپایان که در حشره شناسی قانونی بکار می روند در اینجا بیان می گردد:

▪ سوسکها یا قاب بالان(Beetles)

سوسکها ( از راسته Coleoptera ) یکی از بزرگترین گروههای جانوران بوده و همچنین دارای یک رشد و دگردیسی کامل هستند. لارو سوسکهایی که از اجساد تغذیه میکنند را می توان به راحتی تشخیص داد. آنها سه جفت پا دارند، بدن لارو سفید رنگ، تنومند و بدون مو تا قهوه ای تیره، باریک و کاملا مودار است. دیگران شاید ظاهری بیشتر سیاه داشته و به صفحه هایی در پشت خود مسلح باشند. شمار و منشا سوسکهای بالغی که میتوان بر روی باقیمانده اجساد انسانی یافت بسیار متنوع است.

ـ Staphylinidae :


استافیلینیدها یا سوسک های پرسه زن شاید چند ساعت پس از مرگ وارد بدن می شوند و عملیات تجزیه کردن را از درون و بیرون به طور فعال انجام می دهند.اینها دارای بالپوش کوتاه مشخص هستند.

ـ Dermestidae :

این گروه سوسک های معمولی هستند که در مراحل جنبی تجزیه وجود دارند. لارو این سوسکها قبل از خشک شدن جسد ظاهر نمی شوند. لاروها و حشرات بالغ از پوست خشک شده، موها و دیگر ارگانهای مرده و خشک شده حیوانی تغذیه می نمایند. این سوسک ها همچنین آفت مواد انباری در خانه ها و نیز آفت کلکسیون های حشرات و خزه ها در موزه و مکانهای دیگر هستند.

ـ Histeridae :

این خانواده دارای بالپوشهای کوتاه هستند اما به اندازه استافیلینیدها کوتاه نیست. این خانواده در جاهایی که اجساد وجود دارند و یا تعفنی وجود دارد یافت می شوند. اینها در مدت بادکردگی جسد، فساد جسد و مراحل اولیه خشک شدن جسد وجود دارند. این گروه در مدت روشنی روز در زیر جسد پنهان می شوند اما در هنگام شب فعالیت خود را از سر می گیرند.

ـ Silphidae :


در این خانواده گونه هایی از Nicrophorus یافت شده که در اجساد کوچک دفن شده ساکن هستند. بعضی از گونه های این جنس بر روی لاشه های بزرگتر زندگی می کنند. سوسک های بالغ ترجیح می دهند از ماگوت ها تغذیه کنند، اما از لاشه ها نیز تغذیه می نمایند.گزارشهایی وجود دارد که نشان می دهد از جسد مردی حدود ۱۳ نمونه Necrodes littoralis یافت شد که تخم گذاری نیز کرده بوده اند.

▪ مگسها یا دوبالان (Flies ):

مگس ها (از راسته Diptera ) حشرات بسیار مهم و حیاتی در مطالعات جنایی به حساب می آیند. لاروها که به ماگوت ها معروف هستند در روی لاشه به وفور یافت می شوند و لذا مدارک مهمی در تشخیص زمان مرگ به حساب می آیند. لاروها عموما شیری رنگ و بدون پا بوده و سری نوک تیز و انتهایی بزرگتر دارد و به تراشه های تنفسی مجهز است که خود یکی از دلایل تشخیص بین گونه ای است.

ـ Trichoceridae:

یا حشره زمستانه نیز نامیده میشود، چون گونه های معمول مثل T. regelationis, T. saltator, T. maculipennis و غیره به فراوانی در ماههای زمستان یافت می شوند، اگرچه آنها در سرتاسر سال به تناوب وجود دارند. لاروها از مواد غذایی پوسیده تغذیه می کنند(Saprophagous). این لاروها زمانیکه مگس های ضایعه ساز وجود ندارند، بخش مهمی در لاشه ها را در طول زمستان تشکیل می دهند.

ـ Stratiomyidae :

لاروهای Hermetia illucens از مدفوع انسانی و نیز بقایای انسانی تغذیه می کند. معمولا این گونه ها در عملیات تجزیه دیرتر پیدا می شوند.

ـ Phoridae :

خانواده بزرگی از مگس ها که در قسمت پشتی کوهان دارند. به طور معمول بدنی زبر به همراه رگه بندی بال مشخص دارند. آنها در گروه متنوعی از ارگانهای در حال فساد تولیدمثل می کنند و نیز بعضی بر روی قارچها و یا به صورت پارازیت گسترش یافته اند. نیز مرحله لاروی برخی از گونه ها شکارچی هستند. چندین جنس از این خانواده به طور منظم بر روی لاشه مهره داران یافت می شوند. مثل: Anevrina,Conicera, Diplonevra, Dohrniphora, Meopina, Triphleba و بعضی گونه های Megaselia . گونهConicera tibialis که به مگس تابوت نیز شناخته شده است در بدن های داخل تابوتی که در زیر زمین برای چندین سال دفن بوده است، یافت می شود. مگس های بالغ می توانند برای مدت چهار روز در عمق ۵۰ سانتی متری زمین باقی بمانند. در قبرهای به عمق معمول یعنی حدود ۲-۱ متر تغییرات دما ناچیز است. حدود ۵ درجه سانتی گراد، بنابراین توسعه از تخم تا حشره بالغ زمان قابل توجهی می گیرد.

ـ Syrphidae :

این خانواده از مگس هایی هستند که می توانند در یک جا متوقف شده و بال بزنند. این گروه سعی می کنند خود را از زنبورها مخفی کنند. این ها در آبهای کثیف یافت می شوند و ممکن است بر روی بدن مرده نیز باشند.

ـ Sepsidae :

بسیاری از مگس های مشخص هنگامیکه زنده هستند به صورت بالغ و به تعداد زیاد در اطراف مدفوع و مواد پوسیده یافت می شوند. این خانواده از بدن انسانها در زمان تخمیر پروتئینی و قبل از تخمیر آمونیاکی تغذیه می کنند.

ـ Piohilidae:

معروف به مگس های درخشان در تاریکی هستند. لاروها لاشه خوار بوده و اغلب بر روی بدنهای مرده یافت می شوند. لاروهای بعضی گونه‌ها زمانیکه آشفته باشند می توانند تا بلندای قابل توجهی جست و خیز نمایند. این رفتار شاید تاکتیک دفاعی دربرابر شکارچی ها باشد. این مگس ها همچنین به پنیر و گوشت نمک سود شده و یا لاشه های خشک شده نیز هجوم می برند.

ـ Sarchophagidae :

یکی از مهمترین خانواده های مگس ها معروف به مگس گوشت یا مگس شطرنجی (Flesh flies) که بر روی لاشه به وفور یافت می شوند. در میان این گروه مگس های گوشت بزرگی با چشم های قرمز رنگ و شکم خاکستری و شطرنجی شکل یافت می شوند. این مگس ها تخم نمی گذارند اما، لاروهایشان بر روی اجساد یافت می شود. اینها به همراه مگس های کالیفوریده هستند و جزء اولین حشراتی هستند که به لاشه وارد می شوند.
جنس Sarchophaga تخم گذار نبوده بلکه لارو زا است. فرم بالغ این جنس دارای سه نوار طولی در پشت سینه و صفحات کوچک سفید و تیره (شطرنجی) در پشت شکم است و مشخصه این جنش به شمار می رود. مگس ماده لاروها را در دستجات ۴۰-۱۰ تایی بر روی لاشه و یا زخم های سطحی بدن می گذارد و ایجاد میاز می نماید.(میاز بیماری ناشی از حضور لارو مگس ها در بافتهای زنده بدن است). این جنس به همراه کالیفوریده ها چندی پس از مرگ به آن هجوم می برند.

ـ Caliphoridae :

خانواده مهم دیگر به نام مگس های ضایعه ساز یا مگس های پر سرو صدا (Blow flies) نامیده می شوند. لاروها پا نداشته و رنگ بدن در بسیاری از گونه ها شیری رنگ است، بدن لطیف و نرم است. شفیره مگس های ضایعه ساز اغلب بسته بوده و تا حدی شبیه فضله موش و یا تخم سوسریها هستند.. بیشتر مگس های بالغ این گروه ظاهری سبز و یا آبی متالیک(براق) دارند و براحتی قابل تشخیص هستند. این مگس ها همچنین از لحاظ اندازه شبیه مگس های خانگی هستند، صدای پرواز آنها بسیار بلند بوده که کلمه blow (به معنی ایجاد صدا کردن) نیز به همین دلیل است. لاروها دارای ضمائم دهانی مسلح هستند و نوارهایی از خارهای کوچک بر روی هر بند بدن آنها وجود دارد. بند آخر نیز دارای ضمائم مشخص است.
گونه Lucilia sericata رنگی اغلب سبز تیره فلزی و یا درخشان دارد و به green bottles (بطریهای سبز) معروف هستند. هیچ موئی روی سطح سینه وجود ندارد و ساقه رگبالها فاقد مو می باشد. بر روی تمامی بندهای بدن نوزادان نوارهایی از خارهای ریز وجود دارد ولی خارهای سطح پشتی بند اول (به علت اینکه بندها درهم فرو رفته است) دیده نمی شود. بر روی منفذ تنفسی پشتی، پریترم نازک بوده و دارای یک زائده داخلی است.

ـ Fanniidae :

این گروه مثل Fannia canicularis کوچکتر از مگس های خانگی هستند. اینها می توانند در روی لاشه ها نیز تغذیه کنند، به خصوص اگر لاشه با تکه های بافت به صورت مایع چسبنده نیز همراه باشد. لاروها عملیات های بادکردگی جسد را انجام داده و باعث شناوری جسد در آب می شوند.

ـ Muscidae :

در میان این خانواده بزرگ، مگس خانگی مشهور یا Musca domestica وجود دارد. این مگس ها در خانه ها هستند و یکی از بیشترین گونه هایی هستند که در کره زمین گسترده شده اند. در آب و هوای گرم می توانند در مدت ۱۴ روز تکامل پیدا کنند. تخم ها را در مواد پوسیده و به طور محدود در بدن مرده می گذارند.

▪ سوسریها یا سوسک های حمام (Cockroaches)

در راسته Dictyoptera قرار دارند. سوسریها یا سوسک های حمام (موجوداتی که عوام به عنوان سوسک می شناسند ولی در حقیقت تفاوت عمده ای با سوسک های واقعی دارند) همه چیز خوار هستند و یکی از ناقلین مهم بیماریهای مختلف به شمار می آیند البته بسیاری از گونه ها مفید بوده و بیماریزا نیستند.(در حال حاضر ۳۵۰۰ گونه سوسری وجود دارد) سوسریها نیز که معمولا شب فعال هستند، در صحنه های جنایت که در آن لاشه وجود دارد یافت شوند.


▪ کک ها (Fleas)


در راسته Siphonaptera قرار می گیرند. همه کک ها خونخوار و انگل خارجی حیوانات خونگرم هستند. بدن حالت تخت شده از دو طرف یا Flat دارد که این وضعیت بر خلاف دیگر حشرات است و به آنها قدرت سازگاری می دهد تا قادر باشند در بین موها و پرهای جانور میزبان حرکت و فعالیت نمایند. اندازه کک ها معمولا بین ۸-۱ میلی متر است. در ضمن فاقد بال بوده ولی پاهای عقب بسیار قوی است و جهت جهیدن موجود (حدود ۱۵- ۱۰ سانتی متر) استفاده می شود. دارای دگردیسی کامل بوده ( تخم، لارو، شفیره و حشره بالغ است ) و حشره بالغ آنقدر خون می مکد که بخشی از آن دفع شده و در زیستگاه باقی مانده و خشک می شود تا غذای لازم برای مراحل لاروی فراهم گردد. این موجودات نیز در محل هایی که جسدی وجود دارد یافت می شوند و البته گاهی می توانند موجب اشتباه کارشناسان جرم شناسی شوند.

 

[مجید دیجی]

جمع آوری حشرات از روی جسد

تخم ها: تخم ها بسیار کوچک هستند و معمولا به صورت دسته ای در زخم ها و یا سوراخ های طبیعی موجود در جسد گذاشته می شوند، اما شاید در روی لباس مقتول نیز پیدا شوند. آنها را می توان با قلموی نقاشی ظریف و یا پنس جمع آوری کرد و نگهداشت تا به حد بلوغ رسیده و سپس افراد بالغ را شناسائی کرد.

لاروها: مجموعه ای از اندازه های مختلف هستند. لاروها را در حال خزیدن در رو یا نزدیکی بقایای جسد و یا به صورت توده ای می توان یافت. تعدادی ازآنها را می توان در الکل ۷۵% نگهداری کرد و یا در لوله انداخت و برای رشد آنها و رسیدن به مرحله بلوغ به آزمایشگاه برد.

شفیره: شفیره ها را نیز باید از صحنه جنایت جمع آوری کرد و به همان روش قبل از آنها نگهداری نمود.

حشرات بالغ: با تور معمولی حشره گیری می توان آنها را شکار کرد و در داخل شیشه نگهداری و در نهایت برای شناسایی استفاده کرد.
در تمامی مراحل می توان عمل کشتن را با آب داغ نیز انجام داد ولی این در صورتی است که وسیله دیگری وجود نداشته باشد چون این روش باعث خرابی نمونه خواهد شد. تمامی نمونه ها باید حاوی اطلاعات جمع آوری و برچسب باشد. باید دقت کرد که در صحنه جنایت از تمامی قسمتها نمونه برداری صورت گیرد و اگر جسد در آب افتاده از موجودات داخل آب و حتی ماهیها نیز نمونه گیری به عمل آید. این به معنای بررسی جسد از نوک سر تا انتهای انگشتان پا است.

 

[مجید دیجی]

● تخمین زمان سپری شده از مرگ (PMI)

روش های مختلفی برای تعیین زمان سپری شده از مرگ (PMI) وجود دارد. ما در زیر به دو روش حشره شناسی قانونی اشاره می کنیم:

▪ تعیین سرعت نسبی رشد بندپایان

در این شیوه باید به تخمین صحیحی از سن لاروی یا شفیره مگس ها که از صحنه جنایت یا هنگام کالبدشکافی جمع آوری شده دست یافت. براین اساس می توان با اندازه گیری زمانی که از آغاز رشد لاروی نمونه برداری شده از جسد می گذرد حداقل زمان سپری شده از مرگ را تخمین زد.

در این شیوه نکته مهم یافتن مسن ترین لارو موجود بر جسد است که زمان رسیدن آن مگس به جسد را مشخص می سازد. زمان مزبور کمترین مدتی است که از مرگ می گذرد یا در واقع کمترین زمانی است که از رها شدن جسد می گذرد. این فرض تنها در صورتی صحیح است که حشرات بلافاصله پس از مرگ یا رهاشدن جسد، به آن حمله کرده باشند. در غیر اینصورت یعنی در شرایطی که صحنه جنایت در محیطی بسته یا در شرایط آب و هوایی نامساعد باشد، باید در زمان تخمین زده شده پدیده موج حمله یا Wave of invasion را نیز لحاظ کرد که عبارتست از فاصله زمانی میان رها شدن جسد و حمله مگس ها برای تخم یا لارو گذاری روی آن که برحسب روز یا ساعت بیان می گردد. لذا PMI را می توان بر اساس فرمول زیر تخمین زد:
زمانی که از تخم گذاری گذشته(روز یا ساعت)+ موج حمله(روز یا ساعت) = PMI
▪ الگوی توالی اکولوژیک بندپایان
این شیوه بر اساس ترکیب جمعیتی بندپایانی است که یکی پس از دیگری بر روی جسد جایگزین می شوند. در این شیوه در وهله اول باید گونه های جمع آوری شده از یک حیوان مدل مثل خوک را مشخص نمود و خصوصیات آنها همچون زمان ورود به توالی و مدت اقامت آنها را در جسد در طی یک دوره تحقیقی را مشخص ساخت(Base line Fauna ). آنگاه در مرحله دوم گونه های جمع آوری شده از اجساد انسانی(Corps Fauna ) را پس از تعیین مرحله زندگی و در صورت نیاز پرورش تا مرحله بلوغ با گونه های فون مبنا مقایسه نموده و بدین ترتیب PMI را تخمین زد. نکته مهم آن که در هر منطقه باید از جدول زمانبندی توالی حشرات اجساد مدل که در همان منطقه فصل و چرخه اکولوژیک تدوین شده است، استفاده نمود.

 

[مجید دیجی]

● عوامل مؤثر در تعیین زمان مرگ

یک عامل خارجی مهم میزان دما است که با فعالیت متابولیکی لارو مگس ها (ماگوت ها) که خونسرد هستند رابطه قوی دارد. آنها در دماهای پائین با سرعت کم و در دماهای بالاتر با سرعت بیشتری توسعه می یابند. درجه حرارت در یک توده لارو می تواند تغییر یابد و این تغییر می تواند بین ۲۰-۵ درجه سانتی گراد در مقایسه با دمای اطراف باشد. اندازه لاروها معمولا تابع سن آنها است. لاروها در اثر تغذیه بزرگتر شده و در نهایت پیر می شوند. به هر حال، اندازه لاروی همچنین می تواند تحت تاثیر میزان دسترسی آنها به منابع غذایی و نیز رقابت بین هم باشد. کاهش منابع غذایی و افزایش شمار لاروها می تواند عامل کاهنده ای در میانگین اندازه آنها داشته باشد.
بدن مرده ای که به زهر و سم آلوده شده است می تواند بر تغذیه ماگوت ها و نیز بر نرخ رشد آنها مؤثر باشد. برای مثال، کوکائین و هروئین به طور معنی داری باعث افزایش نرخ رشد لاروها می گردد، در نتیجه بر دقت زمان سپری شده از مرگ می افزاید.
عواملی مانند وضعیت جغرافیایی، فصل، اندازه بدن و دیگر متغیرها نیز تاثیر گذار هستند.

محل جغرافیایی که جسد در آن قرار گرفته عامل بزرگ و مهمی در تنوع حشرات موجود در آن ناحیه دارد. آنها می توانند حتی در چند متری متغیر باشند، برای مثال مقایسه فون حشرات موجود در محل جسد نزدیک به فضای جنگلی یا فضای بازی مثل چراگاه.
دفن کردن جسد نیز می تواند مهم باشد بدین گونه که جسد را از دسترسی حشرات معمول به آن مجزا می کند. به خصوص از گونه های مگس های ضایعه ساز(Blow flies) که تاثیر عمیقی در نرخ تجزیه دارند. یک لایه خاک ۵/۲ سانتی متری تاخیر معنی داری در عمل فساد داشته باشد، برای اینکه فقط عمل استثنایی تخم گذاری مگس های ضایعه ساز روی سطح خاک بیش از خود جسد است.

کلنی های روی جسد می تواند تحت تاثیر نوع خاک نیز باشد. قابلیت تراوایی و نفوذ بو از جسد می تواند همراهی و حرکت حشرات را در پی داشته باشد. اگرچه مدارک حشره شناسی در سرگذشت های اجساد دفن شده سهم کوچکی دارند اما شاید توضیح اینکه قبل از دفن برای جسد چه اتفاقی افتاده ارزشمند باشد. عوامل دیگری مانند یخ زدگی جسد نیز می تواند در این مسیر تعیین کننده باشد.

 

[مجید دیجی]

منابع:
نویسنده: سید بهنام اخوت پور
۱- تیرگری، سیاوش.، ضرابی، مهرداد. ۱۳۷۹ .کاربرد حشره شناسی در پزشکی قانونی.فصلنامه پزشکی قانونی.شماره ۱۹ . صفحه ۶۲ .
۲- کاهانی، علیرضا.، گودرزی، حمیدرضا.۱۳۷۹ . بررسی حشره شناسی در صحنه جرم(۱). فصلنامه پزشکی قانونی. شماره ۲۱ . صفحه ۵۲ .
۳- کاهانی،علیرضا.، گودرزی، حمیدرضا.۱۳۸۰ . بررسی حشره شناسی در صحنه جرم(۲). فصلنامه پزشکی قانونی. شماره ۲۲ . صفحه ۵۱ .
۴- واکر، آلان. ۱۳۷۹.اصول تشخیص و اهمیت بهداشتی بندپایان. انتشارات دانشگاه تهران.۲۶۶ صفحه.
۵- کوچران، دونالد جی.۱۳۸۰ . سوسری ها(زیست شناسی،‌ پراکنش و کنترل).انتشارات دانشگاه تهران. ۱۴۴ صفحه.
۶- Benecke, mark. ۲۰۰۴. Forensic Entomology: Arthropods and Corpses. Forensic Path Rev Vol II . ۲۰۷-۲۴۰ .
۷- Benecke, mark. ۲۰۰۱. A Brief History of Forensic Entomology. Forensic Science International Vol.۱۲۰.۲-۱۴.
۸ - Morris, E. ۲۰۰۲ . Forensic Entomology. [Legal Help, Directories, Articles, and Forums From ExpertLaw ].
۹- Saigusa, kiyoshi ., Takamiya, masataka ., Aoki, yasuhiro . ۲۰۰۵ . Species identification of the forensically important flies . Legal Medicine Vol. ۷ . ۱۷۵–۱۷۸ .
10- سایت آفتاب
حشره شناسی قانونی -

 

[مجید دیجی]

● در ایران چه خبر؟
در ایران هیچ خبری نیست و این علم هنوز جوان است! این صحبت شاید کمی گزاف باشد اما بیان کننده موقعیت حشره شناسی قانونی در کشور است . این شاخه از علم تنها توسط گروه اندکی از پژوهشگران داخلی مثل دکتر تیرگری (استاد حشره شناسی پزشکی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران که اکنون بازنشسته شده اند) دنبال می شود که چندین مقاله نیز در این رابطه نگاشته اند. هنوز از این علم در هیچ یک از مراکز پزشکی قانونی کشور استفاده نشده است و حتی برخی از این علم اطلاع ندارند(به خصوص در شهرستانهای کشور) ! با توجه به اینکه به کارگیری هر یک از توانمندیهای حشره شناسی قانونی نیازمند شناخت دقیق حشرات هر منطقه و تهیه جداول زمانی مخصوص و بسیاری مسائل شناختی از حشرات و نیز تهیه مدل جانوری است، گستره وسیعی از موضوعات تحقیقی و پژوهشی را در مقابل محققین ایرانی قرار می دهد. امید که در آینده ای نزدیک شاهد فعالیت های تحقیقاتی تکمیلی در این زمینه باشیم و این مهم به اهمیت یافتن حشره شناسی قانونی نزد پژوهشگران حشره شناس و جرم شناسان کشور منجر گردد.

 

[مجید دیجی]

مثال :

جسد 46 ساله و الکلی
در 14 آگوست سال 1996 جسد يک فرد الکلی 46 ساله با وزن 5/80 کيلو گرم در اتاق خوابش پيدا شد . مدت 5 روز از مرگش می گذشت ، فرد سابقه فشار خون بالا داشت ، جسد باد کرده و در حال فساد بود ، توده های تخم در ريش و مو هايش پيدا شد .
تعدادی لارو به طول 2 تا 3 ميلی متر در زير پوست مثانه ديده می شد.چون Because Lucilia ماده در بدن مشاهده شدند ، تحليل های حشره شناسی روی 2 شفيه قرمز تيره به اندازه 6 ميلی متر که چسبيده به سطح شکمی يافت شد ، متمرکز شد . حدس زده شد که لارو اين حشره حتی هنگاميکه فرد زنده يا بيهوش بوده از آن تغذيه کرده است ، تعيين اينکه آيا اين فرد قبل از مرگ بيمار بوده يا نه ، به وسيله اين لاروها انجام شد . لاروها برای آزمايش به آزمايشگاه فرستاده شد ، عامل رنگ قرمز شفيره ها ايجاد شده بود Serratia marcescens بودند که اکنون به عنوان عامل عفونت های خاکی و مسموميت های خونی در افرادی که سيستم ايمنی آنها سازش پيدا کرده است شناخته می شوند . يک بيماری يا عفونت که از طريق S.marcescens ايجاد می شود باعث عدم هوشياری فرد می شود که می تواند توضيحی برای حضور لاروها در بدن فرد الکلی قبل از مرگش باشد.​