sepid71
New member
شوک نخاعی یک افت ناگهانی در فعالیت بازتابی نخاع (آفلکسی) در زیر ناحیه آسیب دیده است. در این حالت عضلاتی که از اعصاب زیر منطقه آسیب دیده ، عصب میگیرند، کاملا فلج و شل میشوند و رفلکسها از بین میرود. فشار خون افت میکند و قسمتهایی از بدن که زیر ناحیه ضایعه قرار دارند، بی حس و بی حرکت میشوند. شوک نخاعی ممکن است به مدت 7 الی 3 ماه به طول انجامد. شواهد رفع حالت شوک شامل برگشت بازتابها ، مشاهده تشدید بازتابهای به جای حالت شلی و برگشت بازتاب تخلیه مثانه است.
از طرفی هیپوتالاموس با ایجاد انقباض عروقی و با افزایش سوخت و ساز قادر به کنترل درجه حرارت نبوده و از این رو دمای بدن مدد جو مطابق با درجه هوا یا اطراف تغییر میکند. اولین بازتابهای برگشتی ، واکنشهای خمشی هستند که با تحریک آزارنده بروز مینماید. بازتاب بابنسکی (حرکت انگشت شست پا به بالا و داخل و باز شدن سایر انگشتان از هم به شکل بادبزن در هنگام تحریک کف پا با وسیلهای شبیه قلم) نمونهای از اولین واکنشهای بازگشتی بشمار میرود.
گرفتگی عضلانی عبارت است از افزایش کشیدگی یا انقباض عضلات که موجب خشکی حرکات میگردد. این عارضه ممکن است در اثر آسیبها یا بیماریهای متعدد در سیستم عصبی مرکزی همچون صدمه دیدگیهای نخاعی ، سکته مغزی و فلج مغزی ایجاد گردد. گاهی بدون هر گونه تغییر این گرفتگی پابرجا مانده یا بتدریج کاهش مییابد.
علایم بالینی
تظاهرات بالینی اولیه آسیب دیدگی حاد نخاعی ، به محل و میزان صدمه بستگی دارد. در نواحی پایینی آسیب یا ضایعه ، به صورت فقدان حرکات ارادی ، حس درد ، دما ، فشار و درک تحریکات داخلی بدن ، کارکرد روده و مثانه ، بازتابهای نخاعی و خودکار مشاهده میشود. گرفتگی دردناک و شدید عضلانی در اندامهای تحتانی ایجاد میشود.
فشار خون و درجه حرارت در قسمتی از بدن که نخاع منفک به آن عصب میدهد، بوضوح افت نموده و در برابر محرکهای بازتابی به شکل ضعیفی پاسخ میدهند. کارکرد مثانه دچار اختلال میشود که اصطلاحا به آن مثانه نخاعی میگویند. برای نمونه تحریک پوست نواحی تحتانی شکم یا ران میتواند باعث دفع بازتابی ادرار شود. بعلاوه حالت انزال و نعوظ دایمی بازتابی ، یا به عبارتی نعوظ غیر طبیعی و مداوم بدون تمایل جنسی در مردان فلج ایجاد میکند.
درمان طبی
1. در هنگام حمل مدد جوی مشکوک به آسیب دیدگی نخاع گردنی ، نخاع در راستای طبیعی نگاه داشته شود و از خمش آن ممانعت بعمل آید.
2. وضعیت مدد جو باز بوده و بر سطحی محکم قرار داده شود و سر با قرار دادن کیسه شن در هر دو طرف یا بستن آن به تخته با نوارهای پارچهای در راستای بدن نگاه داشته شده و ثابت میگردد.
3. لباسها بجای در آوردن بریده شود.
4. در صورت نارسایی تنفسی ، اقدامات فوری به منظور حفظ صحت راههای هوایی و تامین اکسیژن رسانی کافی صورت گیرد (صدمه مهره 3 تا 5 مهره گردنی میتواند کار کرد عصب فرنیک را مختل کند و موجب فلج عضله دیافراگم و نارسایی تنفسی گردد). از تکنیک آرواره چرخانی برای باز کردن راه هوایی در لوله گذاری استفاده میشود.
5. بررسی علایم حیاتی و کنترل میزان جذب و دفع دائما صورت گیرد. خطر ادم ریوی ناشی از افزایش حجم مایعات وجود دارد.
6. بررسی وضعیت حسی - حرکتی.
7. در صورت آسیب شدید گردنی باید فورا تحت کشش اسکلتی قرار گیرد تا نخاع گردنی ثابت گردد.
درمان جراحی
یومانز چهار مورد ذیر را به عنوان معیارهای اصلی در انجام اعمال جراحی بر میشمرد.
1. اختلال پشرونده عصبی.
2. شکستگیهای متعدد و ایجاد زخمهای نفوذی در نخاع.
3. وجود قطعات استخوانی در مجرای نخاع.
4. بروز سندرم ضربدیگی حاد نخاع قدامی.
شکستگی خرد کننده استخوان در نخاع سینهای و کمری را میتوان با گچ گیری سراسری ، میلههای رینگتون یا سایر اشکال ثبت سازی علاج نمود.
از طرفی هیپوتالاموس با ایجاد انقباض عروقی و با افزایش سوخت و ساز قادر به کنترل درجه حرارت نبوده و از این رو دمای بدن مدد جو مطابق با درجه هوا یا اطراف تغییر میکند. اولین بازتابهای برگشتی ، واکنشهای خمشی هستند که با تحریک آزارنده بروز مینماید. بازتاب بابنسکی (حرکت انگشت شست پا به بالا و داخل و باز شدن سایر انگشتان از هم به شکل بادبزن در هنگام تحریک کف پا با وسیلهای شبیه قلم) نمونهای از اولین واکنشهای بازگشتی بشمار میرود.
گرفتگی عضلانی عبارت است از افزایش کشیدگی یا انقباض عضلات که موجب خشکی حرکات میگردد. این عارضه ممکن است در اثر آسیبها یا بیماریهای متعدد در سیستم عصبی مرکزی همچون صدمه دیدگیهای نخاعی ، سکته مغزی و فلج مغزی ایجاد گردد. گاهی بدون هر گونه تغییر این گرفتگی پابرجا مانده یا بتدریج کاهش مییابد.
علایم بالینی
تظاهرات بالینی اولیه آسیب دیدگی حاد نخاعی ، به محل و میزان صدمه بستگی دارد. در نواحی پایینی آسیب یا ضایعه ، به صورت فقدان حرکات ارادی ، حس درد ، دما ، فشار و درک تحریکات داخلی بدن ، کارکرد روده و مثانه ، بازتابهای نخاعی و خودکار مشاهده میشود. گرفتگی دردناک و شدید عضلانی در اندامهای تحتانی ایجاد میشود.
فشار خون و درجه حرارت در قسمتی از بدن که نخاع منفک به آن عصب میدهد، بوضوح افت نموده و در برابر محرکهای بازتابی به شکل ضعیفی پاسخ میدهند. کارکرد مثانه دچار اختلال میشود که اصطلاحا به آن مثانه نخاعی میگویند. برای نمونه تحریک پوست نواحی تحتانی شکم یا ران میتواند باعث دفع بازتابی ادرار شود. بعلاوه حالت انزال و نعوظ دایمی بازتابی ، یا به عبارتی نعوظ غیر طبیعی و مداوم بدون تمایل جنسی در مردان فلج ایجاد میکند.
درمان طبی
1. در هنگام حمل مدد جوی مشکوک به آسیب دیدگی نخاع گردنی ، نخاع در راستای طبیعی نگاه داشته شود و از خمش آن ممانعت بعمل آید.
2. وضعیت مدد جو باز بوده و بر سطحی محکم قرار داده شود و سر با قرار دادن کیسه شن در هر دو طرف یا بستن آن به تخته با نوارهای پارچهای در راستای بدن نگاه داشته شده و ثابت میگردد.
3. لباسها بجای در آوردن بریده شود.
4. در صورت نارسایی تنفسی ، اقدامات فوری به منظور حفظ صحت راههای هوایی و تامین اکسیژن رسانی کافی صورت گیرد (صدمه مهره 3 تا 5 مهره گردنی میتواند کار کرد عصب فرنیک را مختل کند و موجب فلج عضله دیافراگم و نارسایی تنفسی گردد). از تکنیک آرواره چرخانی برای باز کردن راه هوایی در لوله گذاری استفاده میشود.
5. بررسی علایم حیاتی و کنترل میزان جذب و دفع دائما صورت گیرد. خطر ادم ریوی ناشی از افزایش حجم مایعات وجود دارد.
6. بررسی وضعیت حسی - حرکتی.
7. در صورت آسیب شدید گردنی باید فورا تحت کشش اسکلتی قرار گیرد تا نخاع گردنی ثابت گردد.
درمان جراحی
یومانز چهار مورد ذیر را به عنوان معیارهای اصلی در انجام اعمال جراحی بر میشمرد.
1. اختلال پشرونده عصبی.
2. شکستگیهای متعدد و ایجاد زخمهای نفوذی در نخاع.
3. وجود قطعات استخوانی در مجرای نخاع.
4. بروز سندرم ضربدیگی حاد نخاع قدامی.
شکستگی خرد کننده استخوان در نخاع سینهای و کمری را میتوان با گچ گیری سراسری ، میلههای رینگتون یا سایر اشکال ثبت سازی علاج نمود.