t.gh
New member
به طور كلي “محيط” به مجموعه اي از عوامل و شرايط خارجي و تاثيرات وارده ناشي از آنها بر زندگي يك موجود زنده اطلاق مي‌گردد. طبق اين تعريف محيط شامل هوا، آب و خاك و روابط بين آنها و كليه موجودات زنده مي‌باشد. بر اين اساس هدف “بهداشت محيط” كنترل كليه عواملي است كه بالقوه و بالفعل تاثيرات سويي بر بقاء و سلامتي انسان اعمال مي‌كنند.
براي رسيدن به اين هدف، بهره گيري از دانش زيست محيطي و نيز كاربست اصول مهندسي به منظور كنترل، اصلاح و بهبود عوامل فيزيكي، شيميايي و زيستي محيط جهت حفظ و ارتقاء سلامتي و رفاه و آسايش انسان ضرورت مي‌يابد. از ديدگاه كاربردي نيز مي‌توان بهداشت محيط را بدين شرح تعريف كرد : “بهداشت محيط، تكوين نظم يافته، ارتقاي و اجراي معيارهايي است كه شرايط خارجي مسبب بيماري، ناتواني و سلب آسايش از انسان را كنترل مي‌كنند.
در اين مجموعه معيارهاي ساختار يافته علاوه بر حفظ سلامت و ايمني، جنبه هاي زيبايي شناختي نيز متناسب با نيازها و انتظارات جامعه هدف گنجانده مي‌شود.”
بر اين اساس مهمترين هدف بهداشت محيط، مطالعه عوامل محيطي مضر براي سلامتي انسان و تشخيص و پيشگيري، رفع و كنترل اثرات سوء ناشي از اين عوامل تلقي مي‌گردد.
بهداشت محيط به طور موكّد سلامتي انسان و بهداشت مردم را به عنوان هدف اصلي پيگيري مي‌كند و كيفيت محيط و حفظ سلامتي اكوسيستم‌ها را به طور غيرمستقيم مورد توجه قرار مي‌دهد.
بر اين اساس مي‌توان اصلي ترين محورهاي فعاليت بهداشت محيط را به صورت زير بيان نمود.
1. بررسي و تعيين مكانيسم‌هاي بيماري‌هاي منتقله توسط محيط و نحوه پيشگيري و كنترل آنها
2. تامين آب و مواد غذايي سالم
3. تصفيه و دفع بهداشتي فاضلاب‌ها
4. دفع و تصفيه مواد زايد جامد و سمي
5. كاهش آلودگي هوا، آب،مواد غذايي و صدا
6. كنترل عوامل مخاطره آميز محيط كار
“محيط” به مجموعه اي از شرايط خارجي و تاثيرات وارده ناشي از آنها بر زندگي يك موجود زنده اطلاق مي‌گردد. طبق تعريف، محيط شامل هوا، آب و خاك و روابط بين آنها و كليه موجودات زنده مي‌باشد.
بر اين اساس هدف “بهداشت محيط” كنترل كليه عواملي است كه بالقوه و بالفعل تاثيرات سويي بر بقا، و سلامتي انسان اعمال مي‌كنند. بيماري‌هاي بسياري با عوامل گوناگون اعم از بيولوژيك و شيميايي از طريق آب، هوا، مواد غذايي سياري از عوامل محيطي سلامتي انسان را تهديد مي‌نمايند. راهبرد اساسي بهداشت محيط در مهار اين بيماري‌ها كنترل منبع بيماري، نحوه سرايت و تامين بهبود شرايطي است كه حساسيت فرد را افزايش دهد.
فعاليت‌هاي بهداشت محيط بسيار گسترده و متنوع بوده و برنامه هاي مختلفي اعم از عمليات مهندسي، فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي، اقدامات اصلاحي، كارهاي ستادي و مديريتي و غيره را شامل مي‌گردد.
برخي از مهمترين برنامه هاي بهداشت محيط عبارتند از : پيشگيري از بروز سوانح و حوادث، كنترل آلودگي هوا، پيشگيري از بيماري‌هاي واگير، بهداشت محيط در موارد اضطراري، نظارت بهداشتي بر تهيه، توزيع و فراورش مواد غذايي، كنترل بيماري‌هاي ناشي از مواد غذايي و مسموميت‌ها، كنترل مواد زايد خطرناك، بهداشت مسكن، حفظ سلامتي در محيط‌هاي بسته، كنترل حشرات و جوندگان، بهداشت اماكن عمومي، كنترل سر و صدا، كنترل عوامل مزاحمت آفرين، بهداشت شغلي، بهداشت و ايمني فراورده هاي توليدي، كنترل پرتوها، بهسازي اماكن و فعاليت‌هاي تفريحي، تصفيه و دفع فاضلاب‌ها، مديريت مواد زايد شهري و مواد زايد خطرناك، بهداشت شناگاه ها و ساير تفريحات آبي، تامين آب آشاميدني سالم.
اقدامات اساسي بهداشت محيط را مي‌توان در قالب چالش‌هاي عمومي و اختصاصي آن طبقه بندي كرد. چالش‌هاي عمومي شامل علوم عمومي، ارتباطات و آموزش، برنامه ريزي و مديريت، مهارت‌هاي فني عمومي، مهارت‌هاي ستادي و نظارتي و نگرش حرفه اي مي‌باشند.
چالش‌هاي تخصصي بهداشت محيط را مي‌توان به مسايل مربوط به هوا، آب و فاضلاب، مواد زايد جامد، مواد زايد خطرناك، مواد غذايي، سروصدا، حشرات و جوندگان، پرتوها، محيط‌هاي بسته، مواد شيميايي در محيط، جمعيت و مسكن و آسيب‌هاي زيست محيطي منتسب نمود. توفيقات نظري و عملي در زيرگروه هاي هر يك از محورهاي چالش مذكور سرانجام منجر به تحقق هدف اصلي بهداشت محيط يعني حفظ و ارتقاي سلامتي و بهبود سطح زندگي افراد جامعه مي‌گردد
