اصول علمی در ساکشن راه هوایی

[sepid71]

ساکشن تراشه، روشی برای تمیز کردن راه هوایی از ترشحات ، در بیمارانی که به دلیل کاهش سطح هوشیاری و ضعف عضلات تنفسی قادر به انجام سرفه و تخلیه ترشحات خود نبوده و همچنین در بیمارانی که دارای راه هوایی مصنوعی مثل لوله تراشه و تراکئوستومی هستند می باشد.(در مورد اخیر توضیح به این صورت است که : وجود لوله تراشه به عنوان جسم خارجی موجب تحریک ترشح موکوسی شده و چون هنگام سرفه موثر بایستی حنجره بسته شده تا با افزایش فشار داخل قفسه سینه ترشحات به خارج پرتاب شود . لذا این بیماران قادر به انجام سرفه موثر نبوده و نیازمند ساکشن هستند .)
این پروسیجر بایستی به صورت استریل و استاندارد و توسط افراد باتجربه انجام شود تا موجب بروز عوارض برای بیمار و به تاخیر انداختن روند بهبودی بیماران نشود .
نکته قابل توجه دیگر اینکه ساکشن باید prn باشد و به صورت یک کار روتین انجام نشود .
وسایل کار
سندساکشن (قطر آن یک دوم قطر داخلی لوله تراشه باشد ) – دستکش استریل و یکبار مصرف – عینک محافظ – سرم نرمال سالین استریل جهت شستشو – سرنگ حاوی 10 تا 15 سی سی نرمال سالین استریل – آمبوبگ – اکسیژن – منبع ساکشن .
روش کار
چنانچه بیمار هشیار است مانند هر پروسیجر دیگری روش کار را برای وی شرح دهید .
دست ها را بشویید ، منبع ساکشن و تمامی وسایل موردنیاز را آماده کنید . عینک بزنید .
بیمار را هایپرونتیله کنید (اگر در زیر رسپیراتور می باشد تعداد 3 تا 6 تنفس با اکسیژن 100 % بدهید و یا با آمبوبگ اکسیژن بدهید)
دستکش استریل را در دست غالب کرده و با دست دیگر کاتتر ساکشن را به رابط وصل کنید .
در حالی که ساکشن کلمپ می باشد آن را وارد لوله تراشه بیمار کنید و با زاویه دورانی 360 درجه در حالی که کاتتر را خارج می کنید ساکشن را انجام دهید .
مدت ساکشن نباید بیشتر از 10 تا 15 ثانیه باشد چون باعث هایپوکسمی و آریتمی می شود .
در مواردی که ترشحات بیمار غلیظ و چسبناک است مقدار 10 تا 15 سی سی نرمال سالین را داخل راه هوایی ریخته بیمار را هایپر ونتیله کنید ، ساکشن را ادامه دهید .
پس از اتمام ، مجددا بیمار را هایپر ونتیله نمایید و در صورت لزوم مراحل بالا را تکرار نمایید .
پس از اتمام و در فواصل کار سر کاتتر را با نرمال سالین استریل شستشو دهید .
پس از ساکشن تراشه، با همان کاتتر، ساکشن دهان را انجام دهید . ( در بیماری که لوله تراشه دارد و همواره کاف آن پر می باشد اغلب ترشحات دهانی و حلقی تجمع پیدا می کنند و نیازمند ساکشن هستد )ساکشن دهان به روش تمیز انجام می شود و دهان از نظر وجود هر نوع زخم و اسیبی بررسی می شود و در پایان کاتتر و دستکش را معدوم کنید .

 

[sepid71]

عوارض ساکشن
به علت جذب اکسیژن توسط کاتتر!هایپوکسمی در حین عمل ساکشن کردن رخ می دهد که با هایپر ونتیله کردن بیمار قبل و بعد از پروسیجر عارضه به حداقل می رسد .
به علت تحریک واگ ضمن ساکشن کردن ،!+ آریتمی گاهی برادی کاردی و ارست قلبی رخ
می دهد . شایع ترین آریتمی حین ساکشن که ناشی از هایپوکسمی است تاکی کاردی و اکستراسیستول های بطنی است و حتما بایستی حین ساکشن، بیمار مانیتورینگ دقیق شود .
در مواردی که فشار منفی ساکشن از 120 میلی متر!خونریزی از راه هوایی جیوه بیشتر باشد دیواره راه هوایی تروماتیزه شده و خونریزی می کند که کنترل فشار منفی ساکشن اهمیت دارد .
در اثر تحریک!+اسپاسم برونش دیواره راه هوایی با نوک کاتتر که بیش از اندازه وارد راه هوایی بیمار شده رخ می دهد . توجه نمایید که در بالغین کاتتر نباید بیش از 45 سانتی متر و در موارد تراکئوستومی 20 تا 30 سانتی متر وارد راه هوایی بیمار شود و چنانچه درحین ساکشن کردن بیمار سرفه کرد ، بلافاصله کاتتر را خارج نمایید .
اولین منبع عفونت ریه و تراشه بیمار، خود!+ عفونت دهان بیمار است که در اثر عدم رعایت نکات کنترل عفونت یا تکنیک آسپتیک رخ می دهد .
که به دلیل فشار زیاد ساکشن یا ساکشن!+ اتلکتازیس طولانی مدت و یا استفاده از کاتتر خیلی بزرگ رخ می دهد اغلب وضعیت آناتومی ریه به صورتی است که کاتتر وارد برونش راست می شود ، به همین جهت توصیه می شود موقع ساکشن برونش راست ، سر و شانه ها به طرف چپ و موقع ساکشن برونش چپ سر و شانه ها به طرف راست چرخانده شود .


نکته قابل توجه دیگر اینکه در مواردی که ترشحات رقیق و به آسانی خارج می شود نباید نرمال سالین داخل راه هوایی بیمار ریخت چون موجب تحریک مخاط و افزایش ترشحات می شود ، فقط در مواردی که ترشحات غلیظ و چسبناک هستند ، مجاز به ریختن 10 تا 15 سی سی نرمال سالین استریل در داخل لوله تراشه هستیم چون ریختن حجم بیشتر موجب پوشاندن سطح آلوئول و کاهش تبادلات گازی میشود .



منبع : برونر و سودارث