'Reza'
New member
هرساله با فرا رسیدن ماه صفر سخن از نحوست آن و بشارت دادن پایان آن بازگوئی میشود و بالتبع مردم از برخی امور اجتناب میکنند و اتفاقات پیش آمده را به پای نحوست آن میگذارند.
اما سوال اینجاست که تا چه اندازه این مسئله حقیقت دارد و اگر صحت دارد منشأ آن چیست؟
با مطالعه متون اسلامی می بینیم که هیچ روزی نحس یا مبارک نیست بلکه این اتفاقات است که بعضی روزها را مبارک یا نحسمیکند،مثلا شب قدر به واسطه نزول قرآن مبارک است و روزی که قوم عاد دچار تند باد شدند به واسطه عذاب الهی نحس شد،مفسر و فیلسوف بزرگ جهان اسلام علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، درباره سعد و نحسِ ایام، سخنانی دارد که خلاصهای از ترجمه آن بدین قرار است:
«نحس بودن روز یا مقداری از زمان، به این معنا است که در آن زمان، جز شرّ و بدی، حادثهای روی ندهد و اعمال آدمی، یا دستکم نوع خاصی از اعمال، برای صاحب آن، برکت و نتیجه خوبی نداشته باشد. سعد بودن روز، درست برخلاف این است. ما به هیچ وجه نمیتوانیم بر سعادت روزی از روزها یا زمانی از زمانها یا نحوست آن، برهان اقامه کنیم؛ زیرا طبیعت زمان از نظر مقدار به گونهای است که اجزای آن مثل هم است و یک چیز به شمار میآید.{المیزان،ج 19،ص 71}
در مورد ماه صفر هم باید بگوئیم این ماه نحس نیست بلکه به واسطه وقایعی که در آن اتفاق افتاده مردم عامی آن را نحس می دانند که از جمله آن وقایع رحلت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله است. ولی باید توجه داشت تصور غلط نحوست ماه صفر هیچ دلیل و مبنای روائی ندارد و ارتباط دادن آن با رحلت جانگداز اشرف کائناتبی اساس می باشد اما ممکن است ریشه این توهم به فهم نادرست حدیث بشارت برگردد. ما در ادامه به این حدیث و صحت وسقم برداشت آن می پردازیم :
مرحوم شیخ عباس قمی می فرمایند این ماه معروف است به نحوست . مستند آنان حدیثی از پیامبر است که فرمودند:
من بشرنی بخروج آذار فله الجنه
هر کس به من بشارت دهد صفر تمام شده است بهشت می رود
مرحوم شيخ صدوق در كتاب ارزشمند علل الشرايعنیز اين حديث رانقل و به صورت حدیثی مسند از ابن عباس آورده است.(علل الشرایع ج1 ص176)
عده ای معتقد شدند آذار همان صفر است در حالی که آذار از ماههای رومی است و صفر از ماههای قمری است.از طرفی هم دلیلی بر شومی و نحوست ذاتی ایام در دست نیست تا پیامبر چنین سخنی فرموده باشد. با همه این اوصاف ملاحظه متن کامل و توجه به سبب صدور این روایت ما را متوجه میسازد که پیامبر اکرمصلي الله عليه وآلهدر مقام بیان نحوست ماه آذار و اهمیت دادن به بشارت پایان آن هم نیست. حدیث مذکور به شرح ذیل میباشد،مرحوم شيخ صدوق در كتاب ارزشمند علل الشرايعنقل کردهکه پیامبر اکرم روزی در مسجد قبا در جمع عده زیادی از اصحابش فرمودند:
«اول من یدخل علیکم الساعة رجل من اهل الجنه» یعنی اولین کسی که هم اکنون بر شما وارد می شود، مردی از اهل بهشت است. پس چند نفر که این مطلب را شنیدند از یک در مسجد خارج شدند تا از در دیگر وارد شوند و اول کسی باشند که مستحق بهشت گردند.
صحبت رسول خدا صلی الله علیه و آله در این زمان در مورد تبیین صفات مومنین بود و برای آوردن شاهد با علم لدنی خود اشاره کردند که اولین کسی که از در مسجد وارد شود او چنین صفاتی را داشته و اهل بهشت خواهد بود؛ اما چون متوجه تحرکات عده ای از اصحاب شدند این مطلب را که «هرکس مرا به خروج ماه آذار خبر دهد او اهل بهشت است». ابوذر که داخل شد به حضرت عرض کردیا رسول الله ماه آذار به پایان رسید. پس واضح است بشارت پایان ماه آذار علامتی برا ی معرفی اباذر است و ارتباطی به نحوست ماه صفر ندارد.
لذا قول پیامبر صلی الله علیه و آله تنها در همان زمان و مکان به عنوان شرطی برای معرفی مرد بهشتی دارای مفهوم است و نه به معنای مطلق آن در همه زمانها و مکانها. در حالی که همین حدیث امروزه در بین برخی شیعیان اینگونه مطرح شده است که هرکس در پایان ماه صفر در هفت مسجد را بزند و به پیامبر پایان ماه صفر را خبر دهد او اهل بهشت خواهد بود.
متاسفانه در چند سال گذشته بر اساس این برداشت نادرست رفتارهای خرافی دامن گیر افراد شد و سال به سال بر آئین خرافی خود می افزایند. لذا با توجه به بی اساس بودن این موضوع لازم است در جهت جلوگیری از انجام چنین انحرافاتی که در درجه اول سبب مخفی ماندن گوهر حقیقی دین میگردد اقدام مضاعف نمود...
اما سوال اینجاست که تا چه اندازه این مسئله حقیقت دارد و اگر صحت دارد منشأ آن چیست؟
با مطالعه متون اسلامی می بینیم که هیچ روزی نحس یا مبارک نیست بلکه این اتفاقات است که بعضی روزها را مبارک یا نحسمیکند،مثلا شب قدر به واسطه نزول قرآن مبارک است و روزی که قوم عاد دچار تند باد شدند به واسطه عذاب الهی نحس شد،مفسر و فیلسوف بزرگ جهان اسلام علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، درباره سعد و نحسِ ایام، سخنانی دارد که خلاصهای از ترجمه آن بدین قرار است:
«نحس بودن روز یا مقداری از زمان، به این معنا است که در آن زمان، جز شرّ و بدی، حادثهای روی ندهد و اعمال آدمی، یا دستکم نوع خاصی از اعمال، برای صاحب آن، برکت و نتیجه خوبی نداشته باشد. سعد بودن روز، درست برخلاف این است. ما به هیچ وجه نمیتوانیم بر سعادت روزی از روزها یا زمانی از زمانها یا نحوست آن، برهان اقامه کنیم؛ زیرا طبیعت زمان از نظر مقدار به گونهای است که اجزای آن مثل هم است و یک چیز به شمار میآید.{المیزان،ج 19،ص 71}
در مورد ماه صفر هم باید بگوئیم این ماه نحس نیست بلکه به واسطه وقایعی که در آن اتفاق افتاده مردم عامی آن را نحس می دانند که از جمله آن وقایع رحلت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله است. ولی باید توجه داشت تصور غلط نحوست ماه صفر هیچ دلیل و مبنای روائی ندارد و ارتباط دادن آن با رحلت جانگداز اشرف کائناتبی اساس می باشد اما ممکن است ریشه این توهم به فهم نادرست حدیث بشارت برگردد. ما در ادامه به این حدیث و صحت وسقم برداشت آن می پردازیم :
مرحوم شیخ عباس قمی می فرمایند این ماه معروف است به نحوست . مستند آنان حدیثی از پیامبر است که فرمودند:
من بشرنی بخروج آذار فله الجنه
هر کس به من بشارت دهد صفر تمام شده است بهشت می رود
مرحوم شيخ صدوق در كتاب ارزشمند علل الشرايعنیز اين حديث رانقل و به صورت حدیثی مسند از ابن عباس آورده است.(علل الشرایع ج1 ص176)
عده ای معتقد شدند آذار همان صفر است در حالی که آذار از ماههای رومی است و صفر از ماههای قمری است.از طرفی هم دلیلی بر شومی و نحوست ذاتی ایام در دست نیست تا پیامبر چنین سخنی فرموده باشد. با همه این اوصاف ملاحظه متن کامل و توجه به سبب صدور این روایت ما را متوجه میسازد که پیامبر اکرمصلي الله عليه وآلهدر مقام بیان نحوست ماه آذار و اهمیت دادن به بشارت پایان آن هم نیست. حدیث مذکور به شرح ذیل میباشد،مرحوم شيخ صدوق در كتاب ارزشمند علل الشرايعنقل کردهکه پیامبر اکرم روزی در مسجد قبا در جمع عده زیادی از اصحابش فرمودند:
«اول من یدخل علیکم الساعة رجل من اهل الجنه» یعنی اولین کسی که هم اکنون بر شما وارد می شود، مردی از اهل بهشت است. پس چند نفر که این مطلب را شنیدند از یک در مسجد خارج شدند تا از در دیگر وارد شوند و اول کسی باشند که مستحق بهشت گردند.
صحبت رسول خدا صلی الله علیه و آله در این زمان در مورد تبیین صفات مومنین بود و برای آوردن شاهد با علم لدنی خود اشاره کردند که اولین کسی که از در مسجد وارد شود او چنین صفاتی را داشته و اهل بهشت خواهد بود؛ اما چون متوجه تحرکات عده ای از اصحاب شدند این مطلب را که «هرکس مرا به خروج ماه آذار خبر دهد او اهل بهشت است». ابوذر که داخل شد به حضرت عرض کردیا رسول الله ماه آذار به پایان رسید. پس واضح است بشارت پایان ماه آذار علامتی برا ی معرفی اباذر است و ارتباطی به نحوست ماه صفر ندارد.
لذا قول پیامبر صلی الله علیه و آله تنها در همان زمان و مکان به عنوان شرطی برای معرفی مرد بهشتی دارای مفهوم است و نه به معنای مطلق آن در همه زمانها و مکانها. در حالی که همین حدیث امروزه در بین برخی شیعیان اینگونه مطرح شده است که هرکس در پایان ماه صفر در هفت مسجد را بزند و به پیامبر پایان ماه صفر را خبر دهد او اهل بهشت خواهد بود.
متاسفانه در چند سال گذشته بر اساس این برداشت نادرست رفتارهای خرافی دامن گیر افراد شد و سال به سال بر آئین خرافی خود می افزایند. لذا با توجه به بی اساس بودن این موضوع لازم است در جهت جلوگیری از انجام چنین انحرافاتی که در درجه اول سبب مخفی ماندن گوهر حقیقی دین میگردد اقدام مضاعف نمود...