ساختمان ویروس ها

waria

New member
ساختمان شگفت انگیز شیمیایی ویروس ها

اسید نوکلئیک

یک ذره ویروسی دارای یک هسته مرکزی اسید نوکلئیکی DNA یا RNA به عنوان ماده ژنتیکی می*باشد. نسبت اسید نوکلئیک به پروتئین غلاف ویروس از یک درصد در ویروس آنفلوانزا تا 50 درصد در برخی از باکتریوفاژها متغیر است. برخلاف سلولهای پروکاریوتیک و یوکاریوتیک که همواره دارای DNA به عنوان ماده ژنتیکی اصلی خود هستند ویروسها دارای یکی از دو نوع اسید نوکلئیک بوده و هرگز هر دو را باهم ندارد. اسید نوکلئیک در بعضی ویروسها به شکل خطی و در بعضی به شکل حلقوی می*باشد.

کپسید

اسید نوکلئیک ویروس بوسیله غلاف پروتئینی به نام کپسید احاطه شده است. کپسید ویروس که معماری آن بوسیله اسید نوکلئیک ویروسی تعیین می*شود بخش عمده ویروس را بویژه در ویروسهای کوچک شامل می*شود. هر کپسید از واحدهای کوچک پروتئینی به نام کپسومر ساخته شده است. نظم و ترتیب قرار گرفتن کپسومرها ، شکل کلی و پیکر ویروس را تعیین می*کند که برای هر ویروس خاص ثابت است.

پوشش غیر پروتئینی

در عده*ای از ویروسها کپسید بوسیله پوششی که معمولا ترکیبی از لیپیدها ، پروتئینها و کربوهیدراتها است پوشیده شده است.

ویروسهای ناقص Defctive Virus
ویروسهای ناقص یا نارس از نظر عملکرد ویروسهایی هستند که از اسید نوکلئیک و پروتئین تشکیل شده*اند، ولی بدون ویروس کمکی توان تکثیر ندارند. که به این ویروس کمکی Helper ویروس گفته می*شود. ویروسهای ناقص در ساختمان ژنتیکی خود نقصی دارند و در خلال تکثیر در داخل سلول بوجود می*آیند و چون این ویروسها می*توانند تکثیر ویروسهای معمولی را مختل کنند تصور می*شود که این ویروسها با تکثیر زیاد خود از تکثیر ویروسهای معمولی جلوگیری می*کنند پس در بهبود بیماری نقش دارند.

ویریون

به یک ذره ویروسی که توان آلوده کردن سلول را دارد گفته می*شود. به ورود ویروس به داخل سلول عفونت یا آلودگی سلول گفته می*شود که می*تواند علایم بالینی داشته باشد یا نه.

سودو ویریون

پارتیکولها یا ذرات ویروسی*اند که به جای ژنوم ویروس تکه*ای از ژنوم سلول میزبان به آن وارد شده است.

ویروتید

از یک مولکول منفرد و حلقوی RNA تشکیل شده که معمولا پاتوژن گیاهان*اند و فاقد کپسید و پوشش*اند.

ویروسوئید

با وجود یک ویروس کمکی می*توانند کپسید پروتئینی داشته باشند و در گیاهان از گیاهی به گیاه دیگر منتقل شوند.

ویروسهای گیاهی

ویروسها در جلبکها ، قارچها ، گلسنگها ، خزه*ها ، سرخسها و گیاهان عالی دیده شده*اند. ولی در گیاهان عالی بیش از گیاهان پست مورد مطالعه قرار گرفته*اند. ویروسها به گیاهان زراعی خسارت عمده*ای وارد می*سازند. چون پاره*ای از ویروسهای گیاهی چندان شباهتی با ویروسهای دیگر ندارند بنابراین گروه مستقلی را تشکیل می*دهند. ولی بعضی از آنها دارای خصوصیات مشترک بوده و می*توان آنها را در یک گروه قرار داد. این گروهها به شرح زیر هستند.

* ویروسهای میله*ای یا رشته*ای
* ویروسهای ایزو دیامتریک
* ویروسهای باسیلی شکل
* ویروئیدها: بیماریزاهایی شبیه ویروسها هستند که در میزبان خود نوکلئو پروتئین تولید نمی*کنند.

ویروسهای جانوری

ویروس از انواع مختلف جانوران از تک یاختگان تا انسان جدا شده است. میزبان مهم ویروسها در بی*مهره*گان ، بندپایان هستند خصوصا کنه*ها و حشرات. پاره*ای از ویروسها در عین حال که در حشرات تکثیر می*یابند می*توانند در گیاه یا در جانور مولد بیماری باشند، ولی برای خود حشرات بیماریزا محسوب نمی*شوند. ویروسها در اکثر مهره*داران فعالیت دارند و در ماهیها ، دوزیستان ، پرندگان و پستانداران بیماریهایی تولید می*کنند که گاهی علایم آنها به صورت تومور نمایان می*شود. ویروسها در انسان نیز بیماریهای گوناگونی مانند اوریون ، سرخک ، تب زرد ، آبله ، آنفلوانزا و ... ایجاد می*کنند.


تکثیر ویروسها

اسید نوکلئیک هر ویریون فقط تعداد معدودی از ژنهای لازم برای سنتز ویروسهای جدید را دارا می*باشد. اکثر آنزیمهای ویروسها توسط سلول میزبان ساخته می*شوند. نقش آنزیمهای ویروس تقریبا بطور کامل با همانند سازی و آماده کردن اسید نوکلئیک ویروسی ارتباط دارد و هرگز با دستگاه سنتز پروتئینی را تولید انرژی رابطه*ای ندارد. مراحل 5 گانه تکثیر ویروس در سلول میزبان به صورت زیر است.

* مرحله رونشینی ویروسها بر روی سلول
* مرحله ورود و نفوذ در سلول
* مرحله بیوسنتز اجزای ویروسی
* مرحله رسیدن و کامل شدن ویروس
* مرحله آزاد شدن ویروس از سلول میزبان و نفوذ آن در سلولهای سالم

شیمی درمانی علیه ویروسها

داروهایی که در مراحل مختلف تکثیر ویروسها در بدن میزبان اثر می*کنند در تجربیات آزمایشگاهی موثر شناخته شده*اند. ولی از نظر بالینی آمانتادین ، آسیکلوویر ، ویدارابین و تیو سمی کاربازون مفید شناخته شده*اند. در اغلب بیماریهای ویروسی تکثیر ویروس تقریبا قبل از ظاهر شدن علایم بیماری پایان پذیرفته است. مساله دیگر پیدایش ویروسهای جهش یافته مقاوم نسبت به این داروها می*باشد و کثرت وقوع آنها به اندازه باکتریها می*باشد. شیمی درمانی علیه ویروسها در مراحل اولیه است و می*توان در آینده داروهایی علیه ویروسها کشف کرد.

 
بالا