سنگ های ادراری

maxin

Well-known member
1) طبقه بندی سنگ های ادراری:

سنگ های ادراری بر اساس اندازه سنگ، محل، ویژگی سنگ در عکس های رادیوگرافی، علت تشکیل سنگ، ترکیبات تشکیل دهنده سنگ و خطر عود سنگ طبقه بندی می شوند.

1-1) اندازه سنگ:

اندازه سنگ معمولا بر اساس یک یا دو بعد سنگ بیان می شود، و به صورت تا 5 میلی متر، 5 تا 10، 10 تا 20، و بزرگ تر از 20 میلی متر در بزرگترین قطر سنگ طبقه بندی می شوند.

2-1) محل سنگ:

سنگ ها را براساس محل آناتومیکی آن می توان تقسیم کرد: به صورت بخش (کالیس) فوقانی، میانی، یا تحتانی کلیه; لگنچه کلیه; بخش فوقانی، میانی یا تحتانی حالب; و مثانه.

3-1) ویژگی سنگ در عکس رادیولوژی:

سنگ ها را می توان بر اساس ویژگی که در عکس ساده رادیولوژی (kub) دارند طبقه بندی کرد. سنگ هایی که در kub به خوبی دیده می شوند، سنگ هایی که به سختی در kub دیده می شوند و سنگ هایی که در kub دیده نمی شوند.

4-1) علت تشکیل سنگ:

سنگ ها را می توان بر اساس علت تشکیل دهنده سنگ طبقه بندی کرد: عفونت ها، علل غیر عفونی ( سنگ های عفونی و سنگ های غیر عفونی); نقص های ژنتیکی; یا سنگ های ناشی از مصرف داروها.

سنگ های غیر عفونی:

سنگ های اگزالات کلسیم
سنگ های فسفات کلسیم (شامل بروشیت و کربنات اپاتیت)
سنگ های اسید اوریکی

سنگ های عفونی:

سنگ های فسفات آمونیوم منیزیوم
آپاتیت کربنات
اورات آمونیوم

سنگ های با لل ژنتیکی:

سنگ های سیستین
سنگ های گزانتین
2،8 دی هیدروکسی آدنین

سنگ های ناشی از عارضه داروها

5-1) ترکیبات تشکیل دهنده سنگ:

جنبه های متابولیک در تشکیل سنگ مهم هستند، لذا ارزیابی متابولیک برای رد هرگونه اختلالی مهم است. آزمایشات مربوط به تشخیص اختلالات متابولیکی پایه تشخیص و تصمیم گیری برای درمان مناسب بعدی است. سنگ ها اغلب از ترکیبی از مواد مختلف تشکیل می شوند، و لی مهم ترین ماده آن است که بزرگ ترین بخش سنگ را تشکیل می دهند.

6-1) افرادی که در معرض سنگ سازی هستند:

افرادی که یک بار به سنگ کلیه مبتلا شده اند حدود 50 درصد احتمال دارد تا در طول عمر دچار عود سنگ شوند. در 10 درصد افراد احتمال عود سنگ بالاست. احتمال کم یا زیاد بودن عود سنگ براساس نوع سنگ و شدت بیماری تعیین می گردد.

افراد ی که خطر عود سنگ در آن ها بالاست

فاکتورهای عمومی:

بروز زود هنگام سنگ (بویژه بچه ها و نوجوانان)
سابقه خانوادگی تشکیل سنگ
سنگ های حاوی بروشیت (فسفات هیدروژن کلسیم)
سنگ های حاوی اسید اوریک و اورات
سنگ های عفونی
افراد تک کلیه (تک کلیه بودن به خودی خود خطر تشکیل سنگ را افزایش نمی دهد، اما پیشگیری از سنگ در این افراد اهمیت بیشتری دارد

بیماری هایی که با تشکیل سنگ همراه است:

پرکاری غده پاراتیروئید (هایپرپارا تیروئیدیسم)
رسوب منتشر کلسیم در بافت کلیوی (نفروکلسینوزیس)
بیماری های دستگاه گوارش ( مثل بایپس ژژونو- ایلئال)، برداشتن بخشی از روده، بیماری کرون، سوء جذب
سارکوئیدوزیس

سنگ های با منشاء ژنتیکی:

سیستینوری (دفع سیستین در ادرار)
هیپراگزالوری اولیه (افزایش دفع بیش از حد طبیعی اگزالت تسط ادرار)
اسیدوز توبولار کلیوی (نوع 1)
2،8 دی هیدروکسی آدنین
گزانتونوری (دفع گزانتین توسط ادرار)
سندروم لش – نیهان
سیستیک فیبروزیس

داروهایی که باعث سنگ سازی می شوند

اختلالات آناتومیکی که با سنگ سازی همراه می شوند

کلیه اسفنجی مدولاری ( اتساع لوله های کلیوی)
انسداد محل اتصال حالب به لگنچه
دیورتیکول کالیس، کیست کالیس
تنگی حالب
برگشت ادرار از مثانه به کلیه
کلیه های نعل اسبی
یورتروسل ( گشادی محل اتصال حالب به مثانه)
 

maxin

Well-known member
2) تشخیص سنگ های ادراری:

1-2) تصویربرداری تشخیصی:

بیماران با سنگ ادراری معمولا با درد پهلو، تهوع، و گاهی اوقات تب مراجعه می کنند، اما همچنین ممکن است بدون علامت باشند.ارزیابی دقیق شامل گرفتن شرح حال دقیق و معاینه می باشد. تشخیص بالینی باید با تصویربرداری مناسب تائید شود.

سونوگرافی اولین اقدام تشخیصی است که توصیه می شود. این روش بی خطر ( فقدان خطر اشعه)، کم هزینه و قابل تکرار است. سونو گرافی می تواند سنگ های کالیس (حجره های کلیه)، لگنچه کلیه و همچنین محل اتصال حالب به لگنچه و محل اتصال حالب به مثانه را نشان داده و اتساع مجاری ادراری ناشی از انسداد بوجود آمده توسط سنگ را مشخص می کند. حساسیت و در واقع توانایی سونوگرافی برای تشخیص سنگ بر اساس اندازه و محل سنگ متفاوت بوده و در کل حدود 78 درصد است.

عکس ساده شکم (kub) حساسیت و توانایی 44 تا 77 درصد در تشخیص سنگ ادراری دارد.

سی تی اسکن بدون ماده رنگی (بدون کنتراست) روش تصویربرداری استاندارد برای تشخیص درد حاد پهلو می باشد و مدت هاست که جایگزین عکس رنگی سیستم ادراری (ivp) شده است.
 

maxin

Well-known member
3) درمان بیماران با درد ناشی از سنگ دستگاه ادراری:

1-3) درد کیله (Renal Colic):

1-1-3) تسکین درد ناشی از سنگ دستگاه ادراری:

تسکین درد اولین اقدام در بیماران با حمله حاد درد کلیه می باشد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) در تسکین درد حاد سنگ کلیه مؤثر بوده و اثربخشی آن در تسکین درد بهتر از مخدرها می باشد. بیمارانی که (NSAIDs) مصرف می کنند در کوتاه مدت کمتر به مسکن بیش تر نیاز پیدا می کنند. از داروهای (NSAIDs) می توان به دیکلوفناک، ایندومتاسین، ایبوپروفن، پیروکسیکام اشاره کرد.

مخدرها به ویژه پتیدیندر مقایسه با داروهای (NSAIDs) با میزان بالایی از بروز تهوع همراه بوده نیاز به مسکن بعدی در آن ها بیشتر است لذا در صورت استفاده از پتیدین بهتر است از پتیدین استفاده نکرد.

2-1-3) پیشگیری از بروز مجدد درد ناشی از سنگ دستگاه ادراری:

اولین قدم مراجعه به متخصص ارولوژیست است. اکثر سنگ های حالب خودبخود دفع می شوند. برای بیماران با سنگ حالب که انتظار می رود سنگ خودبه خود دفع شود، قرص یا شیاف (NSAIDs) ( مثلا دیکلوفناک سدیم 100 تا 150 میلی گرم در روز به مدت 3 تا 10 روز) می تواند التهاب و خطر عود درد را کاهش دهد. اگرچه دیکلوفناک در بیمارانی که به کاهش عملکرد کلیه مبتلا هستند می تواند کارکرد کلیه را تحت تاثیر قرار دهد ولی در بیماران با عملکرد طبیعی کلیه تاثیر سویی ندارد. خط دوم درمان مخدرهایی مثل مورفین، پنتازوسین و ترامادول می باشد. خط سوم درمان داروهای ضد اسپاسم هست که می توان به صورت تزریقی تجویز نمود.

در صورت عدم تسکین درد با مسکن ها، درناژ با استنت گذاری حالب یا درناژ از کلیه، یا برداشتن سنگ قدم بعدی می باشد که این کار توسط یک متخصص ارولوژیست انجام می شود.

2-3) درمان عفونت در کلیه ای که توسط سنگ مسدود شده است:

بروز عفونت در کلیه ای که به هر دلیلی از جمله سنگ مسدود شده است یک اورژانس می باشد. رفع اورژانسی انسداد برای پیشگیری از عفونت در کلیه ای که به دنبال سنگ دچار هیدرونفروز و تورم کلیه شده است (یک طرفه یا دو طرفه) ضروری می باشد.

1-2-3) رفع انسداد :

در حال حاضر دو روش برای رفع انسداد ناشی از سنگ وجود دارد:

اول قرار دادن کاتتر در حال(مجرای ادراری که کلیه را به مثانه متصل می کند)
دوم قرار دادن کاتتر از طریق پوست به داخل کلیه

2-2-3) رفع انسداد :

بعد از رفع اورژانسی انسداد در کلیه عفونی، بایستی نمونه ادرار را برای آزمایش و کشت ارسال و آنتی بیوتیک مناسب برای بیمار شروع گردد.
 

maxin

Well-known member
4) رهایی از سنگ:

1-4) تحت نظر گرفتن سنگ های حالب:

1-1-4)میزان دفع خودبخوی سنگ:

در یک متاآنالیز بر روی 328 بیمار با سنگ های کمتر از 10 میلی متر احتمال دفع خودبخودی سنگ براساس جدول زیر به دست آمده است.


95 درصد سنگ های تا 4 میلی متر ظرف 40 روز دفع می شوند.


توصیه می شود در بیمارانی که اخیرا دچار سنگ حالب کوچک تر از 10 میلی متر شده اند در صورتی که درمان و برداشتن سنگ با سنگ شکن در بیمار به تشخیص ارولوژیست الزامی نباشد، تحت نظر گرفتن با ارزیابی دوره ای می تواند یک روش مطلوب باشد
دکتر جباری
 

urologykarami

New member
سنگ‌هاي ادراري بيشتر در مردان و در دوره سني ۳۰ تا ۵۰ سال بروز مي‌کند و در کودکان و سالمندان کمتر ديده مي‌شود.سنگ ها از كليه تا مثانه ممكن است در هر جايي تشكيل شود .اندازه سنگ ها از رسوبات ريز دانه اي كه اصطلاحا شن ادراري ناميده مي شود تا سنگ هاي بزرگ مثانه كه ممكن است اندازه پرتقال باشند ، متفاوت است . در حدود نيمي از بيماران با يك سنگ كليه ، ممكن است در طي ۵ سال بعد دچار حملات ديگري از سنگ كليه شوند . [h=3]علل تشكيل سنگ کلیه
[/h]
  • غلظت موادي مثل اگزالات كلسيم ، فسفات كلسيم ، اسيد اوريك كه در ادرار افزايش مي يابد.
  • كمبود موادي مثل : سيترات
  • كمبود مايعات در بدن بيمار
  • عفونت ادراري
  • ركود ادراري
  • دوره هاي بي حركتي
  • اختلالات ژنتيكي
photo_2018-09-04_16-32-27.jpg

[h=3]علل افزايش كلسیم در خون و در ادرار[/h]
  • بيماري ها مثل : سرطان ، سل ، ميلوم مالتيپل ، نقرس
  • افزايش مصرف ويتامين د ، آنتي اسيد ، ملين ، دوز بالاي آسپرين
  • افزايش مصرف شير و قليا
[h=3]فاكتورهای مستعد كننده سنگ های استرويتی[/h]
  • مثانه نورو‍ژنيك
  • اجسام خارجی
  • عفونت هاي عود كننده
[h=3]علائم و نشانه های وجود سنگ کلیه
[/h] تظاهرات باليني بستگي به وجود انسداد ، عفونت و شخص دارد .
وقتي كه سنگ راه عبور ادرار را ببندد ، انسداد اتفاق مي افتد كه باعث اتساع كليه مي شود .
تحريك مداوم ناشي از وجود سنگ مي تواند سبب عفونت شود .
برخي از سنگ ها موجب بروز نشانه هايي از تخريب كليه مي شوند .
اما ساير سنگ ها با درد و ناراحتي همراه اند.
۱- درد عميق و شديد در منطقه دنده اي – مهره اي (دردي كه از كليه منشا مي گيرد ، در زنان به قسمت جلو و پايين مثانه و در مردان به بيضه ها انتشار مي يابد)
۲- اغلب خون در ادرار وجود دارد.
۳- چرك ممكن است در ادرار باشد.
۴- تهوع و استفراغ
۵- احتمال اسهال و ناراحتي هاي شكمي وجود دارد.
۶- تكرر و سوزش ادرار ( غالبا بيمار تمايل به ادرار كردن را دارد اما مقدار خيلي كمي ادرار دفع مي كند كه معمولا به علت ساييدگي ناشي از وجود سنگ ، در ادرار خون وجود دارد. )
photo_2018-09-04_16-36-28.jpg

[h=3]بررسی و تشخیص سنگ کلیه
[/h] ۱- راديوگرافي ساده از كليه ، مثانه ، حالب
۲- تست ادرار ۲۴ ساعته
۳- آزمايش خون و ادرار
۴-عادات غذايي
۵- تاريخچه دارويي
۶- تاريخچه خانوادگي در مورد سنگ هاي ادراري
[h=3]درمان سنگ کلیه
[/h] سنگ با قطر كمتر از ۷ ميليمتر خود به خود دفع مي شود .
سنگ هاي بزرگتر را با استفاده از سنگ شكن يا جراحي خارج مي كنند.
۱- هدف فوري در درمان تسكين درد است كه از مسكن هاي مخدر استفاده مي شود.
۲- حمام داغ يا استفاده از گرماي مرطوب روي ناحيه پهلوها مفيد مي باشد.
۳- غير از مواردي كه بيمار به علت استفراغ يا نارسايي قلبي نياز به محدوديت مايعات دارد ، بيماران بايد مصرف مايعات را افزايش دهند.( حداقل ۸ ليوان آب بنوشيد ) و داشتن برون ده ادراري بيش از ۲ ليتر در روز.
[h=3]توصيه هایی براي انواع سنگ های كليه
[/h] ۱- سنگ های كلسيمی
-مصرف زياد مايعات
– محدوديت پروتئين ( گوشت ، مرغ ، ماهي ، تخم مرغ )
– محدوديت نمك
– محدوديت كربوهيدرات هاي ساده (قند ، شكر ، شيريني )
۲- سنگ های اسيد اوريكی
– مصرف مايعات فراوان
– مصرف سبزيجات تازه
– مصرف رژيم غذايي كم پورين
غذاهايي كه حاوي پورين هستند عبارتند از : ماهي ، صدف ، ماهي كولي ، مارچوبه ، قارچ ، گوشت است ، كه اين افراد بايد مصرف اين غذاها را كاهش دهند.
۳- سنگ های اگزالاتی
– مصرف مايعات فراوان ( بيش از ۴ ليتر در روز ).
اغلب لازم است در طول شب نيز بيدار شده و آب بنوشند.
لازم است رژيم سرشار از سبزيجات تازه مصرف شود.
محدوديت در غذاهاي حاوي اگزالات.
غذاهايي كه حاوي اگزالات اند عبارتند از : اسفناج ، توت فرنگي ، ريواس ، شكلات ، چاي ، آجيل ، سبوس شيرين.
photo_2018-09-04_16-34-14-819x1024.jpg

[h=3]درمان سنگ کلیه توسط سنگ شكن[/h] در اين روش سنگ ها توسط امواج شوك كه از طريق آزاد شدن انرژي و انتقال آن از طريق آب مي باشد كه اين امر موجب شكسته شدن سنگ مي گردد .
سنگ شكن باعث مي شود كه طول مدت اقامت در بيمارستان كاهش يابد ، زيرا نياز به عمل جراحي را از بين مي برد .
براي كاهش خطر ، پزشك معمولا توصيه مي كند كه چند هفته قبل از سنگ شكني داروهايي مثل آسپرين را بيمار استفاده نكند .
وجود خون در ادرار تا چند روز پس از سنگ شكني طبيعي است و اشكالي ندارد .
[h=3]درمان جراحي جهت سنگ گلیه
[/h] امروزه فقط ۱تا ۲ درصد بيماران جراحي مي شوند.
جراحي در مواردي صورت مي گيرد كه توسط سنگ شكن يا روش هاي ديگر ، سنگ خارج نگرديده باشد .
[h=3]پيشگيري از بروز سنگ کلیه
[/h] بهترين و موثرترين راه پيشگيري از ايجاد تمام سنگ‌ها‌ي ادراري نوشيدن آب به مقدار زياد است.
نوشيدن حدود يک ليوان آب در هر ساعت (در فصل سرما) و حدود يک تا دو ليوان آب (در فصل گرما) در هنگام بيداري کافي است و در زمان خواب دو ليوان آب بنوشيد.
بهتر است در طول شب نيز يک تا دو بار به اين منظور بيدار شويد.
 
بالا