maxin
Well-known member
در هر منطقه ای که میزان ید خاک کم باشد دریافت ید نیز ناکافی خواهد بود . از آنجا که خاک مناطق کوهستانی در معرض شستشوی مداوم بر اثر سرازیر شدن آنها می باشد. میزان ید در خاک این مناطق کم است پس در ساکنین مناطق مرتفع احتمال کم بودن ید دریافتی بیشتر از افرادی است که نزدیک به دریا زندگی می کنند .
علاوه بر کمبود یک خاک باید مصرف مواد غذایی حاوی مواد گواتر زا را در نظر داشت. در برخی مواد غذایی موادی موجود است که باعث اختلال در جذب یا مصرف ید می شود نظیر تیوسیانات موجود در کلم .
البته مواد گواتروژن موجود در کاساوا (سیب زمینی شیرین) کلم ، شلغم ، ذرت ، بادام زمینی در صورتی که غذای عمده مردم باشند یا هر روز به مقدار زیاد مصرف شوند موجب بروز گواتر می شود .
در کشور ایران با توجه به اینکه این مواد غذایی عمده و اصلی نیستند در بروز گواتر نقشی ندارند.
ید یک عنصر طبیعی و ضروری برای زندگی انسان است که بایستی بطور روزانه مصرف شود، مقدار ید مورد نیاز یک فرد بالغ بطور متوسط ۱۵۰ میکروگرم در روز است (یک مقدار جزئی که می تواند به اندازه سر سوزن باشد) .
مقدار مورد نیاز ید در تمام طول عمر متوسط انسان به اندازه یک قاشق چایخوری است.
این ریز مغذی برای رشد و تکامل جسمی و ذهنی فرد حتی قبل از تولد مورد نیاز است، ید بدلیل افزایش نیاز فیزیولوژیک در اوایل دوران کودکی، بلوغ، حاملگی و شیردهی بدن به ید بیشتری نیاز دارد و دریافت مقدار کافی آن اهمیت حیاتی دارد..
اصطلاح اختلالات ناشی از کمبود ید (IDD) در سال ۱۹۸۳ توسط هتزل (Hetzel) برای توصیف مجموعه ای از عوارض ناشی از دریافت ناکافی ید بکار رفت . (جدول ۲) این عوارض شامل بزرگ شدن بروز بدون علامت تیروئید (گواتر) . سقط و مرده زایی ، کم کاری تیروئید .
کوتاهی قد، اختلالات روانی، کر و لالی، اختلال تکلم ، نقایص حرکتی ، ناهنجاریهای مادرزادی، افزایش مرگ و میر دوره نوزادی ، فلج اسپاستیک کرتینس عصبی میگردم و اختلال در عملکرد فیزیکی و ذهنی انسان است. کمبود ید همچنین شایعترین علت قابل پیشگیری آسیب مغزی دردوران کودکی است و باعث کاهش ضریب هوشی نیز می شود.
جدول یک میزان نیاز بدن به ید براساس سن را نشان می دهد.
جدول ۱- میزان ید مورد نیاز روزانه بدن (WHO/UNICEF/ICCIDD)
گروه جمعیتی
میزان ید مورد نیاز روزانه (میکروگرم در روز)
شیرخواران (زیر ۱ سال)
۵۰
کودکان ۶-۲ سال
۹۰
کودکان سن مدرسه (۱۲-۷ ساله)
۱۲۰
بالغین
۱۵۰
زنان باردار و شیرده
۲۰۰
جدول ۲- عوارض ناشی از کمبود ید براساس دورانهای مختلف زندگی
دوران زندگی
عوارض ناشی از کمبود ید
دوران جنینی
سقط و مرده زایی ، ناهنجاریهای مادرزادی ، افزایش مرگ و میر زمان تولد، کرتینیسم ، اختلالات عصبی حرکتی
دوران نوزادی و شیرخواری
افزایش مرگ و میر دوران نوزادی ، گواتر شیرخواران، کم کاری تیروئید
کودکی و نوجوانی
گواتر، کم کاری تیروئید، اختلال عملکرد ذهنی، عقب ماندگی تکامل جسمی
بالغین
گواتر و عوارض آن، کم کاری تیروئید ، اختلال عملکرد ذهنی، پرکاری تیروئید ناشی از تجویز ید
ید بطور طبیعی در خاک و آب وجود دارد بطوری که نیاز طبیعی بدن ما از سبزی ها و گیاهانی که روی خاک غنی از ید کاشته شده اند تامین می شود. اما وقتی خاک منطقه ای فاقد ید باشد محصولات بدست آمده نیز ازنظر این ماده مغذی فقیر است و حتی مصرف مداوم آنها نیز نمی تواند نیاز بدن به ید را برطرف کند.
بهترین منابع ید غذاهای دریایی هستند (مانند ماهی ومیگو) اما برای تامین ید از ماهی و میگو باید هرروز به میزان مشخصی از این دو ماده غذایی خورد تا ید مورد نیاز بدن تامین شود.
معمولا“ ماهی دریاهایی که آب آنها شور است بیشتر از ماهی دریاهای آب شیرین ید دارد، مقدار ید موجود درشیر و لبنیات و تخم مرغ بستگی به فصل و میزان ید خاکی دارد که حیوان روی آن پرورش یافته است.
دانه های غلات، حبوبات و میوه ها نیز از نظر ید فقیر هستند و از میان سبزی ها اسفناج بیش از بقیه ید دارد.
در کشور اسران بدلیل کمبود ید در خاک و آب، محصولات گیاهی و حیوانی فاقد ید کافی هستند وبرای تامین ید موردنیاز بدن باید بطور روزانه از نمک یددار تصفیه شده در برنامه غذایی روزانه استفاده شود.
البته به منظور مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید باید مقادیر ناچیزی از این عنصر را به رژیم غذایی روزانه افزود. این کار به بهترین نحو و با کم ترین هزینه با یددار کردن نمک مصرفی انجام میشود. یددار کردن نمکهای مصرفی به عنوان بهترین روش یدرسانی در بسیاری از کشورهای جهان به کار رفته است.
علاوه بر کمبود یک خاک باید مصرف مواد غذایی حاوی مواد گواتر زا را در نظر داشت. در برخی مواد غذایی موادی موجود است که باعث اختلال در جذب یا مصرف ید می شود نظیر تیوسیانات موجود در کلم .
البته مواد گواتروژن موجود در کاساوا (سیب زمینی شیرین) کلم ، شلغم ، ذرت ، بادام زمینی در صورتی که غذای عمده مردم باشند یا هر روز به مقدار زیاد مصرف شوند موجب بروز گواتر می شود .
در کشور ایران با توجه به اینکه این مواد غذایی عمده و اصلی نیستند در بروز گواتر نقشی ندارند.
ید یک عنصر طبیعی و ضروری برای زندگی انسان است که بایستی بطور روزانه مصرف شود، مقدار ید مورد نیاز یک فرد بالغ بطور متوسط ۱۵۰ میکروگرم در روز است (یک مقدار جزئی که می تواند به اندازه سر سوزن باشد) .
مقدار مورد نیاز ید در تمام طول عمر متوسط انسان به اندازه یک قاشق چایخوری است.
این ریز مغذی برای رشد و تکامل جسمی و ذهنی فرد حتی قبل از تولد مورد نیاز است، ید بدلیل افزایش نیاز فیزیولوژیک در اوایل دوران کودکی، بلوغ، حاملگی و شیردهی بدن به ید بیشتری نیاز دارد و دریافت مقدار کافی آن اهمیت حیاتی دارد..
اصطلاح اختلالات ناشی از کمبود ید (IDD) در سال ۱۹۸۳ توسط هتزل (Hetzel) برای توصیف مجموعه ای از عوارض ناشی از دریافت ناکافی ید بکار رفت . (جدول ۲) این عوارض شامل بزرگ شدن بروز بدون علامت تیروئید (گواتر) . سقط و مرده زایی ، کم کاری تیروئید .
کوتاهی قد، اختلالات روانی، کر و لالی، اختلال تکلم ، نقایص حرکتی ، ناهنجاریهای مادرزادی، افزایش مرگ و میر دوره نوزادی ، فلج اسپاستیک کرتینس عصبی میگردم و اختلال در عملکرد فیزیکی و ذهنی انسان است. کمبود ید همچنین شایعترین علت قابل پیشگیری آسیب مغزی دردوران کودکی است و باعث کاهش ضریب هوشی نیز می شود.
جدول یک میزان نیاز بدن به ید براساس سن را نشان می دهد.
جدول ۱- میزان ید مورد نیاز روزانه بدن (WHO/UNICEF/ICCIDD)
گروه جمعیتی
میزان ید مورد نیاز روزانه (میکروگرم در روز)
شیرخواران (زیر ۱ سال)
۵۰
کودکان ۶-۲ سال
۹۰
کودکان سن مدرسه (۱۲-۷ ساله)
۱۲۰
بالغین
۱۵۰
زنان باردار و شیرده
۲۰۰
جدول ۲- عوارض ناشی از کمبود ید براساس دورانهای مختلف زندگی
دوران زندگی
عوارض ناشی از کمبود ید
دوران جنینی
سقط و مرده زایی ، ناهنجاریهای مادرزادی ، افزایش مرگ و میر زمان تولد، کرتینیسم ، اختلالات عصبی حرکتی
دوران نوزادی و شیرخواری
افزایش مرگ و میر دوران نوزادی ، گواتر شیرخواران، کم کاری تیروئید
کودکی و نوجوانی
گواتر، کم کاری تیروئید، اختلال عملکرد ذهنی، عقب ماندگی تکامل جسمی
بالغین
گواتر و عوارض آن، کم کاری تیروئید ، اختلال عملکرد ذهنی، پرکاری تیروئید ناشی از تجویز ید
ید بطور طبیعی در خاک و آب وجود دارد بطوری که نیاز طبیعی بدن ما از سبزی ها و گیاهانی که روی خاک غنی از ید کاشته شده اند تامین می شود. اما وقتی خاک منطقه ای فاقد ید باشد محصولات بدست آمده نیز ازنظر این ماده مغذی فقیر است و حتی مصرف مداوم آنها نیز نمی تواند نیاز بدن به ید را برطرف کند.
بهترین منابع ید غذاهای دریایی هستند (مانند ماهی ومیگو) اما برای تامین ید از ماهی و میگو باید هرروز به میزان مشخصی از این دو ماده غذایی خورد تا ید مورد نیاز بدن تامین شود.
معمولا“ ماهی دریاهایی که آب آنها شور است بیشتر از ماهی دریاهای آب شیرین ید دارد، مقدار ید موجود درشیر و لبنیات و تخم مرغ بستگی به فصل و میزان ید خاکی دارد که حیوان روی آن پرورش یافته است.
دانه های غلات، حبوبات و میوه ها نیز از نظر ید فقیر هستند و از میان سبزی ها اسفناج بیش از بقیه ید دارد.
در کشور اسران بدلیل کمبود ید در خاک و آب، محصولات گیاهی و حیوانی فاقد ید کافی هستند وبرای تامین ید موردنیاز بدن باید بطور روزانه از نمک یددار تصفیه شده در برنامه غذایی روزانه استفاده شود.
البته به منظور مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید باید مقادیر ناچیزی از این عنصر را به رژیم غذایی روزانه افزود. این کار به بهترین نحو و با کم ترین هزینه با یددار کردن نمک مصرفی انجام میشود. یددار کردن نمکهای مصرفی به عنوان بهترین روش یدرسانی در بسیاری از کشورهای جهان به کار رفته است.